آیا ناتوانی جنسی و سنگ کلیه و مثانه با هم در ارتباط هستند؟

یکی از بیماری های شایع در سراسر دنیا، نارسایی کلیه است. نارسایی کلیه زمانی رخ می دهد که کلیه ها نتوانند مواد زائد و سموم بدن را از طریق خون دفع کنند. عوامل متعددی در اختلال عملکرد کلیه ها نقش دارند که کم آبی شدید بدن، قرار گرفتن در معرض سموم و آلاینده های محیطی یا مصرف داروهای خاص از اصلی ترین این عوامل هستند. بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی ممکن است به اختلالات دیگری نیز دچار شوند. از جمله این اختلالات می توان به اختلال جنسی اشاره کرد. اختلال جنسی ناشی از نارسایی کلیه در مردان به صورت کاهش تمایلات جنسی و در زنان به صورت اختلال در سیکل قاعدگی و نازایی بروز پیدا می کند.

چه عاملی باعث تاثیر نارسایی کلیه بر میل جنسی می شود؟

اصلی ترین علت اختلالات جنسی ناشی از بیماری های کلیوی، ایجاد تغییرات شیمیایی و هورمونی در بدن است. به عنوان مثال، زمانی که کلیه ها به درستی کار نکنند، هورمون پرولاکتین ترشح شده توسط غده هیپوفیز که کلیه ها وظیفه دفع آن را به عهده دارند در خون افزایش پیدا می کند و باعث نوعی اختلال جنسی می شود. نارسایی کلیه همچنین باعث بیماری پر کاری تروئید شده، که این موضوع خود عاملی برای ایجاد اختلالات جنسی است. از دیگر دلایل اختلال جنسی بر اثر نارسایی کلیه، نیز می توان به کاهش هورمون جنسی تستوسترون اشاره کرد.  مردان مبتلا به بیماری های کلیوی معمولا از خستگی مزمن رنج می برند. زمانی که عملکرد کلیه ها دچار مشکل می شود، مقداری از مایعات و مواد زائد از بدن دفع نشده و خستگی مفرط به همراه می آورند. این مردان ممکن است با مشکلات متعدد جنسی مواجه شوند.

این مشکلات شامل از دست دادن علاقه به برقراری رابطه جنسی و ناتوانی در انزال می شود. شایع ترین مشکل جنسی حاصل از نارسایی های کلیوی، اختلال نعوظ است. بر اساس مطالعات حدود 70 درصد مبتلایان به نارسایی کلیه به این اختلال دچار می شوند. اختلال نعوظ خود می تواند عوارض جانبی دیگری نیز از جمله  فشار خون بالا، دیابت، آترواسکلروز، اضطراب و افسردگی به همراه داشته باشد. افراد مبتلا به بیماری های مزمن کلیه ممکن است با مشکلاتی مثل بوی بد بدن و دهان، تغییرات نامطلوب ظاهری و افزایش موهای زائد در نقاط مختلف بدن مواجه شوند، که همین امر عزت نفس این افراد را کاهش داده و موجب می شود آن ها احساس ناخوشایندی نسبت به ظاهر خود پیدا کنند. افرادی که تحت درمان همودیالیز قرار می گیرند نیز با چنین مشکلاتی دست و پنجه نرم می کنند. همچنین این افراد نگران سایز شکمشان نیز هستند و همین موضوع موجب می شود احساس خوبی نسبت به رابطه جنسی نداشته باشند. حدود ۸۰-۴۰ درصد بیمارانی که دیالیز می‌ شوند دارای ناتوانی جنسی (Impotence) هستند.

دلایل ابتلا به ناتوانی جنسی حاصل از اختلالات کلیوی

دلایل مختلفی در مردان مبتلا به نارسایی کلیه باعث ابتلای آن ها به ناتوانی جنسی می شود. اصلی ترین دلایل این امر به شرح زیر هستند:

• خون رسانی ضعیف به منظور سفت شدن آلت تناسلی. بسیاری از عروق بدن بیماران مبتلا به بیماری های کلیوی دچار تنگی می شوند. از جمله این عروق، عروق آلت تناسلی است. با باریک شدن عروق آلت تناسلی، خون رسانی به این ناحیه کاهش پیدا می کند و نعوظ را دشوار می سازد.
• رگ های خونی نشتی. یکی از عواملی که به سفت نگه داشتن آلت تناسلی کمک می کند، باقی ماندن خون داخل آن است. در مردان مبتلا به نارسایی کلیه، گاهی اوقات خون اضافی از آلت تناسلی به بیرون نشت می کند و بنابراین نعوظ از بین می رود.

• اختلالات هورمونی. هورمون های ویژه ای در بدن، مثل تستوسترون که بیضه ها وظیفه ی تولید آن را دارند، به طور خاص برای کنترل میل جنسی طراحی شده اند. سطح این هورمون های جنسی در افراد مبتلا به نارسایی کلیه می تواند بالاتر یا پائین تر از حد طبیعی باشد و این موضوع باعث اختلات جنسی در مردان می شود.
• آسیب اعصاب. در بیماران مبتلا به بیماری های کلیوی، اعصاب آلت تناسلی ممکن است دچار مشکل شوند و همین امر باعث اختلال در نعوظ خواهد شد.
• مشکلات روانی. زمانی که یک بیمار کلیوی، دیالیز خود را شروع می کند، باید استرس های زیادی را برای مقابله با آن تحمل کند. پس در نتیجه اصلا تعجب برانگیز نیست که در چنین شرایطی فرد به افسردگی مبتلا شود و تمایل خود را برای برقراری رابطه جنسی از دست بدهد.
• نیتریک اوکساید یکی از هورمون هایی است که وظیفه آن در حالت کلی شل کردن شریان آلت تناسلی مرد و انتقال خون به داخل آلت است. در صورتی که فردی مبتلا به نارسایی کلیه شود، هورمون نیتریک اوکساید مهار گردیده و در نتیجه گردش خون درون آلت مختل می ‌شود.
• اختلال در ماهیچه های کورپوس. فعالیت ماهیچه‌ های کورپوس توسط اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک کنترل می ‌شود و با توجه به این موضوع که اختلالات سیستم اعصاب اتونومیک در ارومی بسیار شایع است ، بنابراین ایجاد اختلال در شل شدن این ماهیچه ها که برای ایجاد نعوظ واجب است، چندان تعجب آور نخواهد بود.

متخصص اورولوژی معالج می تواند با انجام آزمایش های مختلف میزان تغییرات در سطح هورمون ها را تعیین کند و علت عدم علاقه شخص را توضیح دهد. همچنین با تجویز داروهای موثر می تواند سطح هورمون ها را به حد معمول آن برگردانده و در نتیجه باعث تقویت میل جنسی در بیمار شود.

آیا سنگ کلیه تاثیری بر میل جنسی دارد؟

سنگ کلیه که می تواند اندازه ای به کوچکی رسوبات ریز دانه ای تا بزرگی سنگ مثانه با اندازه ای به قطر بیش از 5 سانتی متر، داشته باشد. سنگ کلیه معمولا در مردان و در دوره ی سنی 30 تا 50 سال بروز پیدا می کند. در بعضی از موارد، سنگ های کلیه باعث ایجاد درد در بیضه ی همان سمت می شود. مثلا اگر کلیه ی سمت راست دارای سنگ باشد، درد در بیضه سمت راست رخ خواهد داد و مسلما این موضوع بر میل و رابطه ی جنسی تاثیر گذار خواهد بود.

راهکارهایی برای بهبود میل جنسی در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی

برای درمان اختلالات جنسی ایجاد شده در اثر ابتلا به نارسایی کلیه می توان اقداماتی را انجام داد که در ادامه به برخی از آن ها اشاره خواهد شد:

• مصرف دخانیت و مشروبات الکلی از عواملی است که این مشکلات را تشدید می کنند و قطع مصرف و خودداری از استعمال آن ها می تواند در کنترل بیماری تاثیر بسزایی داشته باشد.
• همان طور که در بخش های قبلی توضیح داشته شد، مشکلات روانی نیز در کاهش میل جنسی حاصل از اختلالات کلیه دخیل هستند. بنابراین مراجعه به روانشناس و به طور کلی درمان افسردگی ایجاد شده کمک شایانی به درمان بیماری خواهد داشت.
• اگر بیماران کلیوی از بیماری فشار خون نیز رنج می برند باید درمان آن را به عنوان یک اولویت در نظر بگیرند.
• علاوه بر فشار خون بالا، دیابت نیز می تواند تاثیر منفی بر جریان خون بگذارد و در نتیجه ی آن باعث تضعیف رگ های خونی شود، پس بیماران برای کنترل این شرایط و جلوگیری از آسیب ناشی از آن، بهتر است هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنند.

داروهایی که برای درمان این نوع از اختلالات توسط پزشک معالج تجویز می شوند در چند دسته مختلف شامل داروهای مدر، بلاک کننده بتا و کاهنده فشار خون قرار می گیرند.

اختلالات جنسی در بیماران تحت درمان همودیالیز

ی از درمان های رایج برای نارسایی کلیه، همودیالیز است. زمانی که افراد تحت این درمان قرار می گیرند، ممکن است از اختلالاتی همچون تاخیر در بلوغ جنسی، کاهش میل جنسی، کاهش نعوظ شبانه، بزرگ شدن سینه ها، کاهش تعداد اسپرم ها و حتی اختلال در هیپوتالاموس و غددی همچون هیپوفیز رنج ببرند.

سخن نهایی

نارسایی کلیه یکی از مشکلاتی است که عده زیادی از مردان و زنان را درگیر خود کرده است. در اثر ابتلا به این بیماری، افراد و خصوصا آقایان با اختلالات جنسی و از جمله کاهش میل جنسی رو به رو می شوند. به همین دلیل مراجعه به موقع به پزشک متخصص و اقدام برای درمان این بیماری به منظور کاهش عوارض آن از هر نظر حائز اهمیت است.