آیا کبودی بیضه نگران کننده است؟

بیضه‌ قسمت مهمی از بدن آقایان است که باید نسبت به تغییرات آن حساس باشند. این تغییرات می‌توانند علائم وجود یک بیماری را نشان دهند. کبودی بیضه از عوامل سطحی نیز ناشی می‌شود. این عوامل مانند ضربه‌ خوردن و انقباض روی زیپ تا مدت کوتاهی باعث کبودی پوست بیضه می‌شوند و نباید برای فرد بی‌اهمیت باشد. اغلب کبودی‌هایی که از عوامل سطحی ناشی‌ شده‌اند در کمتر از 8 روز برطرف می‌شوند؛ اما کبودی‌هایی که مدت بسیاری باقی می‌مانند، می‌بایست توسط پزشک مورد معاینه قرار گیرند. آیا کبودی بیضه نگران‌کننده است؟

علت هایی که موجب بروز کبودی بیضه می شوند

کبودی بیضه در اثر ضربه شدید حالت دردناکی برای فرد ایجاد می‌کند. این ضربه بر اساس شدت وارده، موجب التهاب بیضه خواهد شد. کبودی ناشی از ضربه محکم به این قسمت می‌تواند عوارضی مانند حالت تهوع را نیز به همراه داشته باشد. اگر با این ضربه به بافت بیضه صدمه وارد نشود، کبودی پس از مدتی ترمیم می‌گردد و اگر عامل کبودی بیضه ضربه نباشد، باید توسط پزشک معاینه شود. کبودی بیضه در واقع نوعی آسیب‌دیدگی است که در رگ‌ها و وریدهای این قسمت رخ می‌دهد. آسیب ‌دیدن این شریان‌ها مساوی با خونریزی درون بافت بیضه است.

کبود شدن بیضه بلافاصله پس از آسیب رخ نمی‌دهد؛ بلکه مدتی بعد از خونریزی قابل مشاهده خواهد بود. علت‌هایی برای کبودی بیضه وجود دارند که خود شخص موجب ایجاد آن‌ها می‌شود؛ این علل شامل نشستن روی بیضه، رابطه جنسی، خود ارضایی، افتادن روی بیضه، ضربه به بیضه و… می‌شوند. حتی تحرک با شدت زیاد هم می‌تواند عاملی باشد تا رنگ بیضه‌ها تغییر پیدا کند. دلایلی هم وجود دارند که فرد نمی‌تواند از آن‌ها جلوگیری نماید؛ این دلایل تنها با مراجعه به پزشک قابل تشخیص هستند. سایر علت‌هایی که موجب کبودی بیضه می‌شوند عبارتند از:

• دوچرخه‌سواری
• اسب‌سواری
• ورزش
• پوشیدن لباس‌زیر تنگ
• تصادف

کبودی بیضه حاصل از ضربه شدید خطرناک است؟

بیضه‌ها در کیسه بیضه و خارج از بدن آویزان هستند و احتمال ضربه ‌خوردن آن‌ها وجود دارد. بیشتر این ضربه‌های شدید در ورزش‌هایی مانند بیسبال و دوچرخه‌سواری رخ می‌دهند. البته ضربه شدید تنها کبودی بیضه را حاصل نمی‌کند و موجب پارگی یا سوراخ‌شدن آن نیز می‌شود. کبودشدن بیضه دردی همراه با درد شکم در فرد بوجود می‌آورد. افراد پس از تجربه یک ضربه در ناحیه بیضه، دچار حالت تهوع می‌شوند که پس از آن بیضه ورم می‌کند. بیضه محل تولید مایع منی در بدن آقایان است و اگر حین ضربه آسیب ‌دیده باشد، باعث ناباروری می‌شود.

پیچ‌خوردگی که نوعی از دلایل کبود شدن بیضه است نیز می‌تواند خطرناک باشد. این عارضه به تولید اسپرم لطمه وارد می‌کند و فرد را از بارور شدن منع می‌نماید؛ البته تمام این مشکلات با تشخیص به موقع پزشک قابل رفع و رجوع هستند و هیچ نگرانی وجود ندارد. پزشک با مطالعه سابقه بیماری افراد و آزمایش‌های مختلف می‌تواند مشکل او را تشخیص دهد. برای تکمیل معاینه پزشکی، از بیمار سؤالاتی پرسیده می‌شود که روند بهبودی را تسریع می‌بخشند. این سؤالات عبارتند از:

• چه زمانی کبودی مشاهده ‌شده است؟
• ضربه وارد شده به بیضه چگونه رخ داده است؟
• پس از ضربه چه احساسی به بیمار دست ‌داده است؟
• آیا پیش از مشاهده کبودی، مشکل خاصی در بیضه مشاهده ‌شده است؟

جلوگیری از آسیب دیدن بیضه توسط ضربه

وزرش‌کردن موجب تحرک و فعالیت اعضای مختلف بدن در شرایط خاص می‌شود. در ورزش‌های خطرناکی که احتمال ضربه‌ خوردن به قسمت‌های حساس مانند بیضه وجود دارد، لباس‌های محافظتی ارائه می‌شوند. لباس‌زیرهای محافظتی مانند بیضه‌بند تا حد بسیاری از فشار و ضربه به این عضو بدن جلوگیری می‌کنند. همچنین شغل‌هایی که خطر آسیب به بیضه در آن‌ها وجود دارد نیز، لباس‌زیرهای مخصوص جهت جلوگیری از هر گونه خطر را دارند.

آسیب هایی که کبودی بیضه را ایجاد می کنند

اگر فرد بیمار متوجه کبودی در بیضه شود و پس از گذشت یک هفته بهبود نیابد، می‌بایست به پزشک مراجعه کند. هماتوسل نوعی تجمع خون اطراف بیضه است که از ضربه حاصل می‌شود. بروز این مشکل افراد را نگران می‌کند اما در واقع تغییر رنگ بیضه در هماتوسل شبیه به کبودی است. اپیدیدیمیت نوع دیگری از کبودی در بیضه بوده که به آزادسازی اسپرم مربوط می‌شود. اسپرم‌های ساخته ‌شده توسط بیضه در لوله‌هایی به‌خصوص ذخیره می‌شوند که در برابر عفونت آسیب‌پذیر هستند.

عفونت یا آسیب در نهایت متنهی به التهاب در لوله‌های ذخیره‌ساز اسپرم می‌شوند. از آنجایی که بیضه عضوی حساس در خارج از بدن بوده که تنها با یک لایه نازک پوشیده‌ شده است؛ بنابراین احتمال خراش یا پارگی این لایه وجود دارد که گاهی منجربه آسیب به آن می‌شود. پارگی لایه‌ای که این عضو را احاطه می‌کند بسیار خطرناک است و باید در صورت مشاهده توسط پزشک، درمان شود. نوع دیگری از کبودی برای این ناحیه وجود دارد که باید در صورت مشاهده درمان آن آغاز شود تا منجربه از دست‌ دادن بیضه نگردد. این عارضه تورشن بیضه نامیده‌ می‌شود که رگ‌های خونی آن را تحت فشار قرار می‌دهد.

جریان خون از رگ‌ها و لوله‌ای وارد بیضه می‌شود که توسط طناب اسپرماتیک قابل کنترل است. پیچش این طناب می‌تواند طی عاملی مانند ضربه یا حتی بدون علت رخ دهد. اگر پیچ‌خوردگی در این عضو اتفاق بیفتد، بیضه کبود می‌شود. در برخی موارد خطرناک هم سلول‌‌های این ناحیه بیش از حد طبیعی رشد می‌کنند؛ این رشد غیرعادی در نهایت تومور را تشکیل می‌دهد. وجود تومور بیضه رنگ آن را تغییر داده و باعث کبود شدن آن می‌شود. وجود توده در بیضه نمی‌تواند ابتلای قطعی به سرطان را تأیید کند و تنها پزشک متخصص آن را تشخیص می‌دهد.

عفونت بیضه یا اپیدیدیمیت

علائم عفونت بیضه یا اپیدیدیمیت در درد، التهاب و کبودی این قسمت خلاصه می‌شود. اپیدیدیم مجرایی است که مسئولیت ذخیره‌سازی اسپرم را برعهده دارد که می‌تواند توسط ویروس‌ها دچار عفونت شود. اگر فردی علائم عفونت را در خود مشاهده کند، باید برای تشخیص قطعی به کلینیک‌های پزشکی مراجعه نماید. برخی افراد این مشکل را نادیده می‌گیرند یا برای مدتی درد ناشی از عفونت در آن‌ها بهبود می‌یابد؛ این اشخاص پس از مدتی با شدت بیشتر علائم را تجربه خواهند کرد. پزشک متخصص برای درمان اپیدیدیمیت، مصرف آنتی‌بیوتیک و داروهایی که التهاب را از بین می‌برند، تجویز می‌کند.

سرطان بیضه Testicular cancer

کبودی بیضه گاهی بر اثر وجود تومور یا توده‌هایی است که از رشد بی‌رویه بافت بیضه ساخته شده‌اند. این تومورها گاهی سرطانی هستند که درمان آن‌ها امکان‌پذیر است. برخی علائم سرطان بیضه شامل بزرگ‌شدن غیرعادی یکی از آن‌ها یا هردو، سنگین ‌شدن، درد شکم، کمردرد و بزرگ ‌شدن سینه‌ها می‌شوند. اغلب تومورها در یکی از بیضه‌ها رشد می‌کنند. هر گونه درد، احساس توده و سایر عوامل مشابه در بیضه‌ها یا کشاله ران‌ها خطرناک است و باید پس از مشاهده به پزشک مراجعه کرد. سرطان بیضه می‌تواند از طریق عوامل ژنتیکی به فرد بیمار انتقال یابد.

طبق دستور پزشک، افرادی که علائم سرطان بیضه را در خود مشاهده می‌کنند باید برای اطمینان چند آزمایش را انجام دهند. آزمایش سونوگرافی یکی از راه‌های تشخیص و تصویربرداری دقیق از تومور است که می‌تواند بسیار مؤثر واقع شود. امواج صوتی که دستگاه سونوگرافی تولید می‌کند قادر هستند فضای داخلی کیسه بیضه را ثبت نمایند و وجود هر چیز اضافی مانند تومور یا توده سرطانی در تصویر مشاهده خواهد شد. توده تشکیل‌ شده می‌تواند به دو شکل جامد یا مایع باشد؛ پس از انجام سونوگرافی محل دقیق وجود این تومور مشخص می‌شود.

سونوگرافی تنها راه تشخیص توده سرطانی نیست. پزشکان از راه آزمایش خون هم می‌توانند سرطان را تشخیص دهند. خون شخصی که مبتلا به سرطان است حاوی مارکرهایی مشخص بوده که وجود تومور را تأیید می‌نماید. سرطان بیضه سطح مارکرها را افزایش می‌دهد. البته باید توجه داشت که آزمایش خون به اندازه سونوگرافی به تشخیص پزشک کمک نمی‌کند. نمونه‌برداری از تومور یا جراحی بیضه سومین راه تشخیصی است که متخصصان از آن استفاده می‌کنند تا سرطان را تشخیص دهند. در این روش قسمتی از تومور با جراحی برداشته شده و آزمایش می‌شود.

کلامدیا باعث کبودی بیضه می شود

برخی بیماران از عدم آسیب به بیضه اطمینان دارند اما کبودی و درد بیضه را تجربه می‌کنند. در بعضی موارد این درد نشان‌دهنده بیماری مقاربتی مانند کلامدیا است. بیماری‌های مقاربتی در اندام‌های تناسلی ظاهر می‌شوند و با درد همراه هستند. ترشح مواد از آلت تناسلی یک نشانه از ابتلا به بیماری STI است؛ این ترشحات به حالت شفاف یا کدر از آلت تناسلی خارج می‌شوند. درد بیضه، کبودی، تورم و سوزش ادرار هم از سایر علائم و نشانه‌های ابتلا به بیماری‌های مقاربتی هستند. بیماری‌هایی از این قبیل، اگر به موقع تشخیص ‌داده شوند، قابل درمان خواهند بود.

آرام سازی درد کبودی بیضه

کبودی بیضه از هر عاملی که نشأت گرفته باشد، موجب آزار بیمار می‌شود. این درد باید تسکین یابد و پزشک علت و نوع درمان آن را مشخص نماید. در این بازه فرد برای انجام فعالیت‌های روزانه خود به چیزی نیاز دارد که مقداری از درد را کاهش دهد. برای اینکه در فعالیت‌های روزمره خللی وارد نشود، پزشکان روش‌هایی را توصیه می‌کنند که تأثیر زیادی بر کنترل درد بیضه دارند. بهترین راه برای تسکین این درد استراحت و دراز کشیدن است. کاهش تحرکات می‌تواند درد را بهبود ببخشد و بالعکس تحرک زیاد، بدن را در موقعیت درد بیشتر قرار می‌دهد.

جمع‌کردن پاها تا روی شکم و نزدیک به سینه به‌صورتی که زانوها خم شده باشند نیز یک راه ساده جهت آرامش حین درد است. درد و تورمی که حاصل یک عامل سطحی مانند ضربه ‌خوردن باشند، با کمپرس سرد قابل کنترل هستند. کبودی بیضه با حوله سرد یا تکه یخی که داخل کیسه باشد برطرف می‌شود. استفاده از کمپرس سرد باید در مدت زمان 20 دقیقه باشد. این روند تا حدودی درد را تسکین می‌دهد؛ اما در صورت ادامه داشتن تورم و التهاب بیضه باید به پزشک مراجعه کرد.