در این نوشته می خوانید:
کلیه‌ها از اصلی‌ترین اندام‌های حیاتی بدن افراد به‌حساب می‌آیند و عملکرد نادرست آن‌ها سلامت عمومی بدن شخص را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در بسیاری از موارد امکان دارد که شخص درد کلیه سمت راست را احساس نماید. پیش از انجام هر کاری، باید از علل رایج این درد آگاه باشید؛ چراکه بیشترین احتمال به یک‌سری از علت‌های خاص محدود می‌شود. پس از علت‌یابی، شخص باید سریعا برای درمان آن اقدام کند.
آشنایی با درد کلیه
کلیه‌ها دو عضو مهم بدن به‌حساب می‌آیند. کلیه ها وظایف بسیار زیادی برعهده دارند. از جمله فعالیت‌های آن‌ها می‌توان به دفع مواد زائد، آب اضافی، ساخت هورمون‌هایی برای متعادل کردن فشار خون و ساخت گلبول‌های قرمز اشاره کرد. علاوه‌بر این موارد، کلیه‌ها اثری مستقیمی بر متابولیسم کلسیم، سدیم، پتاسیم و سایر الکترولیت‌ها خواهند داشت. در صورتی که متوجه دردی در قسمت پهلو یا کمر خود شده‌اید، ممکن است که این درد زنگ هشداری برای شما باشد تا از پیشروی آسیب به کلیه جلوگیری نمایید.
ممکن است درد کلیه به شکل مبهم و ثابت یا ناگهانی و تیز بروز پیدا کند. شاید شما متوجه دردی در پهلوی خود شوید؛ اما این مسئله ارتباطی با کلیه‌های شما نداشته باشد. شخص به هنگام احساس درد می‌بایست حتما به متخصص اورولوژی مراجعه نماید تا علت آن مشخص شود. پس از علت‌یابی، اقدامات لازم برای درمان صورت می‌گیرد.
درد کلیه در کجا احساس می شود؟
درد کلیه در کجا احساس می شود؟
پهلوی شخص، همان جایی است که امکان دارد او را از درد کلیه آگاه سازد. بخش اصلی درد کلیه را می‌توان در بخش میانی تا بالای کمر در هر دو سمت ستون مهره‌ها احساس کرد. درد کلیه راست را به‌صورت عمقی تجربه می‌کنید و این احساس را در زیرپوست نخواهید داشت. بخش پایینی کمر همان جایی است که کلیه‌ها واقع شده‌اند. بر این اساس که علت این درد چه چیزی باشد، امکان داشته که درد را در طرف راست یا چپ خود احساس نمایید. دردهای کلیوی عموما در وسط پهلوی و دو اینچ بالای ناف ایجاد می‌شوند.
عمده دلایل درد کلیه راست
درد کلیه راست می‌تواند علت‌های بسیاری داشته باشد؛ اما پیش از همه می‌بایست به دلایل عمده و اصلی احتمالی درد کلیه راست پرداخت. درد کلیه راست امکان دارد که از خود کلیه، ارگان‌ها، ماهیچه‌های اطراف یا دیگر بافت‌های بدن نشات گرفته باشد. از عمده دلایل درد کلیه راست می‌توان به عفونت مجاری ادراری، سنگ کلیه و مشکلات اسکلتی عضلانی همچون فشار عضلانی یا عصب مچ دست اشاره کرد.
عفونت مجاری ادراری
عفونت مجاری ادراری در واقع یکی از شایع‌ترین نوع عفونت‌ها به‌حساب می‌آید. باکتری، قارچ یا ویروس‌ها مسبب این عفونت هستند. احتمال دارد که این عفونت در هر بخشی از دستگاه ادراری اتفاق بیفتد. با وجود این‌که عفونت مجاری ادراری عموما شامل حال دستگاه ادراری تحتانی می‌شود؛ اما ممکن است که دستگاه ادراری فوقانی نیز به این مسئله دچار شود. ادرار و مثانه جزو دستگاه ادراری تحتانی و حالب وکلیه جزو دستگاه ادراری فوقانی هستند. این عفونت عموما به‌واسطه باکتری‌های روده یا تخلیه نکردن ادرار برای مدت زمان زیاد به‌وجود می‌آید. از جمله نشانه‌های ابتلا به عفونت مجاری ادراری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- تب شدید
- درد پهلو و کمر
- لرز
- تکرر ادرار
- فوریت در ادرار
- چرک یا خون در ادرار
- تهوع و استفراغ
هنگامی که شخص به عفونت مجاری ادراری ابتلا یابد، اولین خط درمان را می‌توان مصرف آنتی بیوتیک دانست. آشامیدن زیاد مایعات در کنار مصرف آنتی بیوتیک می‌تواند مفید واقع شود. ممکن است در شرایط عفونی شدن کلیه‌ها، تجویز دارویی تحت عنوان فلوروکینولون صورت بگیرد. در صورتی که شخص به‌صورت شدید به عفونت مجاری ادراری ابتلا پیدا کرده باشد، امکان دارد که شخص بستری شود. به هنگام بستری، برای درمان آنتی بیوتیک‌های درون وریدی تزریق خواهند شد.
سنگ های کلیوی
سنگ های کلیوی
سنگ‌های کلیه عموما به‌دنبال ادرار غلیظ شکل می‌گیرند و این سنگ‌ها متشکل از رسوبات سفت شده نمکی و مواد معدنی هستند. ایجاد سنگ‌های کلیوی می‌تواند یک‌سری نشانه‌هایی داشته باشد. از جمله علائم شکل‌گیری سنگ‌های کلیوی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- درد پهلو و کمر
- ادرار کردن به‌صورت مکرر
- درد در زمان ادرار کردن
- ادرار با حجم پایین
- ادرار خونی یا ابری
- تهوع و استفراغ
در صورتی که سنگ کلیه تاحدودی از ابعاد کوچکی برخوردار باشد، ممکن است که بدون هیچ کار خاصی و به‌صورت خودجوش دفع صورت پذیرد. امکان داشته که پزشک مصرف داروی ضد درد و آشامیدن دو تا سه لیتر آب را در روز توصیه نماید. همچنین ممکن است که پزشک یک داروی مسدودکننده آلفا را نیز تجویز کند. این دارو سبب شل شدن حالب می‌شود و به این صورت دفع سنگ کلیه ساده‌تر صورت می‌گیرد و شخص درد کمتری را متحمل خواهد شد. در صورتی که سنگ ابعاد بزرگ‌تری داشته باشد یا آسیبی وارد کند، در اکثر موارد پزشک از یک شیوه تهاجمی‌تر همچون سنگ‌شکنی استفاده خواهد کرد.
سنگ های کلیوی
یکی از این روش‌های تهاجمی را می‌توان سنگ‌شکنی موج شوک در خارج از بدن دانست. در این شیوه درمانی، امواج صوتی به‌کار گرفته می‌شوند و سنگ‌های کلیه شکسته شده و به بخش‌های کوچک‌تری تقسیم می‌گردند. به این شکل دفع راحت‌تر صورت خواهد گرفت. از دیگر روش‌های تهاجمی می‌توان به نفرولیتوتومی زیرجلدی اشاره کرد. در این شیوه درمانی، از تلسکوپ و ابزارهای کوچک کمک می‌گیرند تا سنگ به شکل جراحی بیرون آورده شود.
روش درمانی دیگری که از آن استفاده می‌شود، اسکوپ نام دارد. این روش درمانی، مستلزم داشتن ابزارهای ویژه‌ای است که برای پزشک این امکان را فراهم می‌کند تا از مجرای ادراری و مثانه گذری داشته باشد و سنگ را از میان بردارد.
ترومای کلیه
ترومای غیرنافذ در واقع از ضربه‌ای نشات می‌گیرد که به پوست راه پیدا نمی‌کند. این در حالی است که ترومای نافذ از وارد شدن یک جسم خارجی به بدن نشات خواهد گرفت. از نشانه‌های ترومای غیرنافذ می‌توان به ادرار خونی و کبودی در قسمت کلیه اشاره کرد. از طرفی دیگر، ایجاد یک زخم را می‌توان از نشانه‌های ترومای نافذ دانست. محاسبه میزان ترومای کلیه به‌صورت اعداد یک تا پنج انجام می‌شود. درجه یک بدین معناست که آسیب کمی به کلیه وارد گردیده، در حالی که منظور از درجه پنج این است که خون‌رسانی به کلیه قطع شده است.
درمان بیشتر تروماهای کلیوی بدون انجام جراحی امکانپیر خواهد بود. پزشک براساس میزان آسیبی که به کلیه وارد شده، عموما فیزیوتراپی و در موارد نادر انجام جراحی را توصیه می‌کند. هنگامی که تروما برطرف می‌شود، بیشتر عوارضی که به‌دنبال آن ایجاد شده بودند همانند فشار خون بالا، از بین می‌روند.
هیدرونفروز
هیدرونفروز کلیه هنگامی اتفاق می‌افتد که حجم بالایی از ادرار خارج نشده باشد و کلیه فرد به‌صورت متورم درآمده باشد. عوامل بسیاری همچون ناهنجاری سیستم ادراری در ابتدای تولد، حالب مسدود شده، سنگ کلیه و… می‌توانند سبب ایجاد هیدرونفروز شوند. از نشانه‌های این بیماری می‌توان به درد پهلو، تهوع و استفراغ، تب، درد در زمان ادرار، تکرر ادرار و عفونت دستگاه ادراری اشاره کرد. پزشک در برخی از مواقع برای رفع عفونت آنتی بیوتیک تجویز می‌کند و گاهس اوقات نیز یک استنت در حالب قرار داده می‌شود تا جریان ادرار مورد ارزیابی قرار گیرد.
بیماری کلیه پلی کیستیک
این بیماری در واقع یک نوع اختلال ژنتیکی به‌حساب می‌آید. در طول این بیماری، شاهد رشد خوشه‌هایی از کیست در کلیه فرد خواهیم بود که این کیست‌ها از مایع پر بوده‌اند. بیماری کلیه پلی کیستیک در واقع یک مدل بیماری مزمن کلیه شناخته می‌شود. بیماری کلیه پلی کیستیک سبب می‌گردد که کلیه فعالیت کمتری داشته باشد و این بیماری می‌تواند منجر به نارسایی کلیه شود. از نشانه‌ها و علائم احتمالی بیماری کلیه پلی‌کیستیک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- درد پشت و کمر
- هماچوری (دیده شدن خون در ادرار فرد)
- سنگ‌های کلیوی
- ناهنجاری‌های دریچه قلب
- فشار خون بالا
متاسفانه درمان خاصی برای این بیماری وجود نداشته و پزشک تنها می‌تواند نشانه‌ها را درمان کند و به این صورت، بیماری را کنترل نماید. برای نمونه، در صورتی که فشار خون بالا را بتوان یکی از نشانه‌های این بیماری دانست، امکان دارد که پزشک در رژیم غذایی فرد تغییری ایجاد کرده و همچنین داروهای مسدودکننده را تجویز کند تا به این شکل، بیماری کنترل شود. برای درمان عفونت کلیه ممکن است که تجویز آنتی بیوتیک صورت بگیرد.
ترومبوز ورید کلیوی
در ورید کلیوی شاهد انتقال خون فاقد اکسیژن از کلیه‌ها به قلب هستیم. در صورتی که لخته خون در هر دو یا یکی از وریدها شکل بگیرد، ترومبوز ورید کلیوی پدیدار خواهد شد. این وضعیت به‌صورت نادر اتفاق می‌افتد. از نشانه‌های ترومبوز ورید کلیوی می‌توان به درد پایین کمر، هماچوری و کاهش تولید ادرار اشاره کرد.
ترومبوز ورید کلیوی
براساس مطالعاتی که در سال ۲۰۱۸ انجام گرفته، ترومبوز ورید کلیوی عموما یکی از نشانه‌های بیماری زمینه‌ای به‌حساب می‌آید. سندروم نفروتیک را می‌توان یکی از رایج‌ترین‌های بیماری زمینه‌ای در این حیطه دانست. سندرم نفروتیک در واقع یک مدل اختلال کلیوی بوده که تشخیص آن به‌واسطه دفع بیش از حد پروتئین از بدن انجام می‌گیرد. در صورتی که ترومبوز ورید کلیوی به‌دنبال سندروم نفروتیک اتفاق افتاده باشد، پزشک امکان دارد که درمان‌های زیر را برای شخص در نظر بگیرند.
- داروی فشار خون
- قرص‌های آب، داروهای کاهنده کلسترول
- رقیق‌کننده‌های خون
- داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی بدن
سرطان کلیه
سرطان کلیه
سرطان کلیه عموما در اوایل کار نشانی از خود بروز نمی‌دهد؛ اما در ادامه پروسه بیماری، ممکن است که متوجه بعضی از نشانه‌ها همچون درد مداوم پهلو و کمر، هماچوری، خستگی، از دست دادن اشتها، کاهش وزن بدون علت خاصی و تب متناوب شوید. جراحی را می‌توان درمان ابتدایی اغلب سرطان‌های کلیه دانست. چگونگی انجام جراحی در واقع بستگی به این موضوع دارد که سرطان تا چه حد پیشرفت کرده باشد. از شیوه‌های جراحی برای درمان سرطان کلیه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- نفروکتومی یکی از انواع آن به‌شمار می‌رود که در طی آن برداشت کلیه به‌صورت کامل انجام می‌گیرد.
- یکی دیگر از روش‌ها نفروکتومی جزئی نام دارد که در این پروسه جراحی، تنها تومور از کلیه شخص جدا می‌شود.
- ایمونوتراپی با داروهایی همچون آلدسلوکین و نیوولوماب
- درمان هدفمند به کمک داروهایی همچون کابوزانتینیب، سورافنیب، اورولیموس و تمسیرولیموس
- پرتودرمانی به کمک پرتوهای پرانرژی همچون پرتوهای ایکس