فتق کشاله ی ران (مغبنی)

تعریف:

فتق کشاله ی ران زمانی ایجاد میشود که بخشی از بافت روده از درون یک نقطه دارای ضعف در عضلات شکم بیرون میزند. این برآمدگی  می تواند دردناک باشد به خصوص هنگامی که فرد سرفه میکند خم میشود و یا یک جسم سنگین را بلند میکند. (به عبارتی هرچیزی که باعث افزایش فشار داخل شکمی گردد.)

فتق کشاله ی ران لزوما خطرناک نیست. این نوع فتق  خودبخود بهبودی نمی یابد ولی با این حال می تواند به عوارض تهدید کننده حیات منجر شود. پزشک شما به احتمال برای رفع درد یا جلوگیری از بزرگ شدن فتق به شما توصیه ی میکند که جراحی کنید. جراحی فتق یک جراحی بسیار شایع و متداول است.

علائم فتق چیست؟

علائم و نشانه های فتق کشاله ی ران  عبارتند از:

برآمدگی در کشاله ی ران سمت درگیر. خصوصا در زمانی که فرد می ایستد، یا زورمیزند و یا هنگامی که از فرد میخواهیم سرفه کند این علامت بارزتر است.

• احساس سوزش و یا درد در برآمدگی
• احساس سنگینی و درد کشاله ران
• احساس ضعف و یا فشار در کشاله ران
• گاهی اوقات، درد و تورم اطراف بیضه که ناشی از فرو رفتن قسمتی از روده به کیسه ی بیضه (اسکروتوم) میباشد.

شما باید قادر باشید  به آرامی و هنگامی که دراز کشیده اید با فشاری ملایم فتق را به محل اصلی خود در شکم برگردانید. اگر نتوانستید با استفاده از یک کیسه یخ تورم آن را کاهش داده  و سپس به آرامی آن را به داخل شکم برگردانید. برای برگرداندن فتق بهترین حالت این است که به پشت دراز بکشید در حالی که سر شما پایین و پاهای شما در بالا قرار دارد.

فتق گیر افتاده (اینکارسره)

اگر شما قادر نباشید که با فشار ، فتق را به محل اصلی خود برگردانید در این حالت فتق گیر کرده(اینکارسره )نامیده میشود.فتق گیر کرده (اینکارسره )در صورتی که با قطع جریان خون به بافت ها همراه باشد فتق مختقن(استرنگوله) نامیده میشود. فتق مختنق در صورتی که درمان نشود می تواند تهدید کننده زندگی باشد.

علائم و نشانه های فتق مختنق (استرنگوله) عبارتند از:

• تهوع، استفراغ یا هر دو
• تب
• درد ناگهانی به سرعت تشدید شود
• برآمدگی فتق که تغییر رنگ به قرمز، بنفش یا تیره داشته باشد.
• ناتوانی در حرکات روده و یا عدم دفع گاز

اگر هر یک از این علائم و نشانه ها برای شما رخ  دهد، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

علائم و نشانه های فتق در کودکان

فتق کشاله ی ران در نوزادان و کودکان ناشی از ضعف در دیواره شکم است که در زمان تولد وجود دارد. گاهی اوقات فتق قابل دیدن خواهد بود و زمانی که نوزاد در حال گریه سرفه یا زور زدن در طول اجابت مزاج است دیده میشود.همچنین ممکن است نوزاد تحریک پذیر باشد و اشتهایش کمتر از حد معمول باشد.

در یک کودک بزرگتر، فتق  بیشتر  زمانی آشکار میشود که کودک سرفه کند یا در طول اجابت مزاج زور میزند و گاهی هم برای مدت طولانی بدون علامت است.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر شما یک برآمدگی دردناک و یا قابل توجه در کشاله ران خود دارید به پزشک  مراجعه کنید. این برآمدگی بیشتر زمانی قابل توجه است که شما بایستید وشما در این حالت با قرار دادن دست خود بر روی برآمدگی میتوانید آن را احساس کنید. در صورتی که این برآمدگی در حال تغییر رنگ به سمت تیره شدن است بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

علل فتق کشاله ی ران چیست؟

برای برخی از فتق های کشاله ی ران  هیچ علتی نمیتوان یافت. برخی از فتق ها ممکن است ناشی از موارد زیر باشند:

• افزایش فشار درون شکم
• وجود ضعف  در دیواره شکم
• ترکیبی از افزایش فشار درون شکم و یک نقطه ضعف از قبل موجود در دیواره شکم
• زور زدن در هنگام دفع مدفوع یا ادرار کردن
• فعالیت شدید
• بارداری
• سرفه یا عطسه مزمن

در بسیاری از افراد، ضعف دیواره شکم که منجر به فتق کشاله ی ران میشود  در هنگام تولد وجود دارد و خود بخود ترمیم نخواهد نشد. الباقی فتق های کشاله ی ران در زمان بزرگسالی بدلیل تضعیف عظلات جدار شکم،پیری ،فعالیت شدید بدنی،سرفه ی مزمن ناشی از مصرف سیگار رخ خواهد داد .

نقاط ضعف در عضلات جدار شکم  همچنین می تواند ناشی از آسیب یا جراحی شکم رخ می دهد.

در مردان، نقطه ضعف معمولا در کانال اینگوئینال(مغبنی)، که در آن طناب اسپرماتیک وارد کیسه بیضه میشود رخ دهد. در زنان، درکانال اینگوئینال (مغبنی) رباط های رحم قرار دارند که به قرار گرفتن رحم در سر جایش کمک میکنند.

عوامل مستعد کننده ی فرد برای فتق کشاله ی ران

عواملی که منجر به توسعه یک فتق کشاله ی ران میشوند عبارتند از:

• مرد بودن. مردان احتمالا هشت برابر بیشتر از زنان دچار فتق کشاله ی ران میشوند.
• سن بالا.بدلیل تضعیف عضلات جدار شکم
• سفیدپوست بودن.
• سابقه خانوادگی مثبت. اگر افراد درجه ی 1 خانواده ی شما مبتلا به فتق باشند ،احتمال اینکه شما بع فتق دچار شوید افزایش میابد.
• سرفه مزمن ناشی از سیگار کشیدن.
• یبوست مزمن. یبوست باعث زور زدن در هنگام دفع مدفوع و افزایش فشار داخل شکمی میشود.
• بارداری. باردار می تواند عضلات شکمی را تضعیف کند و باعث افزایش فشار داخل شکم شود.
• تولد زودرس و وزن کم هنگام تولد.
• سابقه ی قبلی فتق. حتی اگر فتق قبلی در دوران کودکی رخ داده است، شما در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به فتق هستید.

عوارض ناشی از فتق چیست؟

عوارض یک فتق مغبنی عبارتند از:

فشار بر بافت اطراف آن فتق.اگر فتق با جراحی ترمیم نشود اغلب در طول زمان بزرگتر میشود. در مردان، فتق های بزرگ می تواند به داخل کیسه بیضه گسترش یابد و باعث درد و تورم کیسه ی بیضه شود.

فتق گیر کرده(اینکارسره). اگر محتویات فتق گیر کند می تواند منجر به درد شدید، تهوع، استفراغ، و ناتوانی در اجابت مزاج و یا دفع گاز شود.

فتق مختقن (استرنگوله).در صورتی که به بخشی از یک فتق گیر کرده خون نرسد مختقن میگردد. اختناق می تواند به مرگ بافت روده منجر شود. فتق مختنق تهدید کننده زندگی است و نیاز به عمل جراحی فوری دارد.

تشخیص فتق چگونه است؟

معاینه فیزیکی معمولا برای تشخیص فتق کشاله ی ران مورد نیاز است. پزشک باید برآمدگی در ناحیه کشاله ران را بررسی کند.این معاینه میتواند به صورت  ایستاده باشد و از شما خواسته شود سرفه کنید در این حالت  فتق برجسته تر خواهد بود. اگر تشخیص فتق با معاینه مسجل نشود پزشک ممکن است یک تست تصویربرداری مانند سونوگرافی شکم، سی تی اسکن و یا MRI را درخواست کند.

درمان فتق چیست؟

اگر فتق کوچک باشد  و مشکلی برای شما ایجاد نکرده باشد پزشک  ممکن است درمان انتظاری را انتخاب کند. در کودکان، پزشک ممکن است قبل از جراحی با فشاری ملایم با دست  برای کاهش برآمدگی اقدام کند.

بزرگ شدن و یا دردناک شدن  فتق معمولا نیاز به عمل جراحی برای از بین بردن ناراحتی و جلوگیری از عوارض جدی دارد.

دو نوع کلی از عملیات جراحی  فتق وجود دارد :

جراحی فتق بصورت  باز و یا لاپاروسکوپی.

• جراحی فتق بصورت باز

در این روش، که ممکن است با بی حسی موضعی و یا بیهوشی عمومی انجام شود، جراح یک برش در ناحیه کشاله ران ایجاد و بافت بیرون زده را به شکم برمیگرداند. گاهی برای تقویت  نقاط دارای ضعف از مش (بستری مصنوعی جهت افزایش استحکام بافت شکم) استفاده میکند  سپس منطقه ضعیف را میدوزد.

پس از عمل جراحی، شما را تشویق میکند  در اسرع وقت حرکت کنید، اما ممکن است چند هفته زمان نیاز داشته باشید تا فعالیت های معمول خود را از سر گیرید.

• جراحی به روش لاپاروسکوپی

در این روش با حداقل تهاجم، که نیاز به بیهوشی عمومی دارد، جراح از طریق چند سوراخ کوچک در سطح شکم به داخل شکم دسترسی پیدا میکند.

و با استفاده از لوله های لاپاروسکوپ جراحی با حداقل تهاجم انجام میشود.

افرادی که تحت لاپاروسکوپی قرار میگیرند ممکن است ناراحتی کمتری پس از جراحی دارند و زخم شان سریعتر بهبود می یابد. با این حال، برخی از مطالعات نشان می دهد که در جراحی به روش لاپاروسکوپی احتمال عود بیشتر از روش باز خواهد بود.تبحر جراح در روش لاپاروسکوپی میزان این عارضه را کاهش میدهد.

لاپاراسکوپی برای افرادی که دارای فتق دو طرفه هستند و یا نیازمند جراحی مجدد هستند کاربرد دارد.

آماده شدن برای ملاقات پزشک

اگر شما دارای هرگونه علامت و نشانه ای از فتق هستید به پزشک مراجعه کنید.

در اینجا اطلاعاتی وجود دارد که شما را برای این ملاقات آماده میکند.

سوالاتی که ممکن است نیاز باشد از پزشک خود بپرسید:

1. علل رخداد علائم من چه هستند؟
2. برای تشخیص چه آزمایشاتی نیاز دارم؟
3. آیا بیماری من موقتی است و یا مزمن است؟
4. چه رویکرد های جایگزینی برای من وجود دارد؟
5. اگر من نیاز به جراحی دارم، چه زمانی بهبودی کامل خواهم داشت؟
6. برای جلوگیری از عود این مشکل چه کاری می توانم انجام دهم ؟

اگر سوال دیگری به ذهنتان میرسد حتما بپرسید.

سوالاتی که ممکن است پزشک از شما بپرسد:

1. از چه زمانی علائم شما آغاز شد؟
2. علائم شما به همان شدت ماند و یا بدتر شد ؟
3. آیا شما در شکم یا کشاله ران خود درد دارید؟ آیا چیزی وجود دارد که درد را بدتر یا بهتر کند؟
4. آیا سابقه یبوست دارید؟
5. آیا سابقه ی فتق دارید؟
6. آیا شما سیگار می کشید؟ اگر چنین است، چه میزان؟

چگونه از رخداد فتق پیشگیری کنیم؟

شما نمی توانید از فتق ناشی از نقص مادرزادی در دیواره ی شکم جلوگیری کنید. با این حال میتوانید فشار بر روی عضلات و بافت شکم را کاهش دهید. مثلا:

حفظ وزن سالم.

مصرف  غذاهایی با فیبر بالا. میوه ها، سبزیجات و غلات سبوس دار حاوی فیبر است که می تواند از یبوست و زور زدن جلوگیری کند.

اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین و یا بلند کردن اجسام سنگین با دقت.

سیگار نکشید. علاوه بر نقش آن در رخداد  بیماری های جدی، سیگار کشیدن اغلب باعث سرفه مزمن میشود که  می تواند منجر به ایجاد یا تشدید فتق کشاله ی ران میشود.