سیستوسکوپی چیست و چه کاربردهایی دارد؟

سیستوسکوپی از جمله روش های مورد استفاده توسط متخصص اورولوژی و مجاری ادراری می باشد که توسط آن مثانه و لوله مجاری ادراری فرد مورد آزمایش و ارزیابی قرار گرفته و متخصص توسط آن میتواند به موارد بسیار کاربردی در رابطه با سلامت مثانه، مجاری ادراری و همچنین مشکلات احتمالی پروستات فرد دست پیدا کند.

اسم این فرآیند از ابزار مورد استفاده در آن یعنی سیستوسکوپ گرفته شده است که لوله ای همراه با لنز است که باریک بوده و از طریق مجاری ادراری در راستای مثانه قرار می گیرد.

کاربردهای سیستوسکوپی

همان طور که در مقدمه نیز ذکر شد، سیستوسکوپی در موارد تشخیصی نظیر مشکلات احتمالی مجرای ادراری، پروستات و مثانه به کمک پزشک متخصص اورولوژی آمده و فرآیند درمانی را ممکن می سازد.

فرد بیمار ممکن است به دلایل مختلفی به اورولوژیست مراجعه نماید. از جمله این موارد می توان به مشکل بی اختیاری ادراری اشاره نمود. در پاره ای از موارد، نگرانی فرد از بابت وجود خون در ادرار و یا احساس درد در هنگام ادرار او را مجاب به مراجعه به متخصص می کند. عفونت های مجاری ادرار و مشکلات مربوط به سنگ مثانه، سرطان مثانه و مواردی از این دسته نیز از دیگر دلایلی هستند که ممکن است باعث تجویز عمل سیستوسکوپی برای بیمار به منظور شناسایی منشا مشکل شود.  از دیگر مشکلات مردان مسن می توان به مشکلات مربوط به پروستات و بزرگ شدن پروستات اشاره نمود که این مورد نیز توسط جراحی سیستوسکوپی قابل تشخیص می باشد.

در پاره ای از موارد متخصص بر اساس صلاحدید خود ممکن است علاوه بر سیستوسکوپی، از اورتروسکوپی  نیز به منظور ارزیابی وضعیت لوله های خارج شده از کلیه استفاده نماید.

مشکلات ناشی از سیستوسکوپی چیست؟

معمولا سیستوسکوپی با مشکلات خاصی همراه نخواهد بود، اما همانند هر عمل یا جراحی و پروسه پزشکی دیگر ممکن است با علائمی بعد از فرآیند همراه باشد. در پاره ای از موارد فرد دچار عفونت هایی در ناحیه مجاری ادراری شده که متخصص را مجاب می کند از داروهای آنتی بیوتیک برای رفع این مشکل استفاده نماید. همچنین تعدادی از بیماران در ادرار خود کمی خون مشاهده میکنند که در صورت شدید بودن آن لازم است موارد را به اطلاع اورولوژیست خود برسانند. درد در ناحیه شکم و یا کمی درد و سوزش در هنگام ادرار کردن هم می تواند از دیگر مشکلات سیستوسکوپی به شمار بیاید.

آیا سیستوسکوپی دارای عوارض جانبی برای بیمار است؟

عوارض جانبی سیستوسکوپی شاید به ندرت اتفاق بیفتد، اما در صورت مشاهده هریک از علائم و نشانه های آن لازم است که فرد هرچه سریع تر اقدامات لازم را از طریق پیگیری های پزشکی انجام دهد. در تعدادی از افراد لخته های خون در ادرار، رنگ روشن خون در ادرار فرد، تب، تب و لرز، مشکلات فرد در هنگام ادرار کردن و درد و تهوع شدید میتواند زنگ خطری برای مراجعه هر چه سریع تر به پزشک بعد از سیستوسکوپی باشد.

 

قبل از جراحی سیستوسکوپی و پس از آن چه کارهایی لازم است؟

همان طور که در بخش های قبلی نیز ذکر شد، یکی از مشکلاتی که گاهی پس از جراحی سیستوسکوپی اتفاق می افتد عفونت ادراری یا عفونت در مجاری ادرار است. پزشک متخصص برای پیشگیری از این موضوع ممکن است قبل از سیستوسکوپی از بیمار بخواهد که دوره مصرف دارویی آنتی بیوتیک را آغاز نماید. همچنین گاهی پیش از عمل سیستوسکوپی از بیمار آزمایش ادرار گرفته می شود، لذا از متخصص خود در این رابطه حتما سوال کنید.

همچنین در حین سیستوسکوپی معمولا از بیهوشی عمومی بهره گرفته می شود. در روز جراحی لازم است که یکی از دوستان یا اعضای خانواده، شما را بعد از عمل تا منزل همراهی کنند و پس از عمل سیستوسکوپی به هیچ عنوان نباید خودتان شخصا پشت فرمان نشسته و اقدام به رانندگی کنید.

مدت سیستوسکوپی چقدر است؟

سیستوسکوپی فرآیندی است که معمولا در یک زمان کوتاه حدود 15 تا 20 دقیقه انجام می گیرد. البته لازم به ذکر است که استفاده از بیهوشی توسط متخصص برای این فرآیند ممکن است زمان عمل سیستوسکوپی را تا حدود نیم ساعت افزایش دهد.

برای انجام سیستوسکوپی ابتدا متخصص پس از آزمایش ادرار احتمالی که برای شما تجویز کرده، از شما میخواهد که مثانه خود را به طور کامل تخلیه کرده و سپس از شما میخواهد که به فرم خاصی دراز کشیده و زانوهایتان را به حالت خم قرار دهید. بر اساس صلاحدید وی از مسکن یا بیهوشی در این مرحله استفاده شده و پس از احساس ریلکسی بیمار، عمل سیستوسکوپی آغاز شده و سیستوسکوپ که لوله ای بسیار باریک است پس از استفاده از ژل های بی حسی وارد بدن بیمار می شود. برای این منظور از نوک آلت تناسلی بیمار لوله وارد شده تا به مجرای ادراری وی برسد. حال پزشک متخصص با استفاده از لنز روی لوله به بررسی دقیق شرایط مجرای ادراری و مثانه فرد بیمار پرداخته و مشکلات احتمالی را مورد ارزیابی قرار می دهد. حال زمان آن می رسد که متخصص یک محلول استریل شده را داخل مثانه های فرد بیمار تزریق کند تا بتواند با استفاده از پر شدن مثانه، دقیق تر شرایط آن را رصد کند. همچنین نمونه گیری بخش دیگری از فرآیند سیستوسکوپی است که توسط اورولوژیست انجام می گیرد.

سیستوسکوپی زنان و تفاوت های آن با جراحی سیستوسکوپی  در مردان

در نگاه اول شاید به خاطر تفاوت آناتومی و ساختار جنسی زنان و مردان ممکن است تصور شود که سیستوسکوپی  زنان به نسبت مردان از شیوه ای متفاوت استفاده میکند، اما واقعیت امر آن است که سیستوسکوپی  زنان مشابه آقایان است و در این روش نیز سیستوسکوپ از طریق مجرای ادراری وارد واژن شده و اورولوژیست از طریق بررسی های لازم به مشکلات احتمالی بیمار پی خواهد برد.

علائم بیماری برای نیاز به سیستوسکوپی  چیست؟

همان طور که پیش تر نیز اشاره کردیم ممکن است بیمار دارای مشکلاتی نظیر خون در ادرار و یا درد در هنگام ادرار کردن و همچنین بی اختیاری ادراری، عفونت ادراری  و یا مشکلات مربوط به پروستات باشد که همه این علائم و نشانه ها متخصص را به سمت استفاده از سیستوسکوپی  سوق می دهد.

پس از سیستوسکوپی رعایت چه نکاتی حائز اهمیت است؟

معمولا در روز اول که عمل سیستوسکوپی  انجام میگیرد از شما خواسته میشود که توسط یکی از دوستان و یا افراد خانواده خود همراهی شوید و تا منزل از رانندگی کردن نیز خودداری کنید. علت آن است که برای این عمل از داروهای بیهوشی استفاده شده و اثرات آنها ممکن است به طور کامل برطرف نشده باشد. بدین منظور در پاره ای از موارد متخصص از بیمار میخواهد که زمان کوتاهی بعد از فرآیند مذکور در اتاق انتظار باقی بماند و بعد از برطرف شدن این اثرات بیهوشی، به بیمار اجازه ترک مرکز سیستوسکوپی  داده میشود. معمولا شخص بیمار پس از این فرآیند و رفع اثرات بیهوشی، میتواند جریان عادی و طبیعی زندگی خود را بدون هیچ مشکلی ادامه دهد.

در پاره ای از موارد ممکت است شخص مشکلات زیر را بعد از جراحی تجربه کند که در صورت تداوم لازم است با متخصص در میان گذاشته شوند:

• مجرای ادراری فرد دچار خونریزی شده و یا لخته های خون در ادرار فرد دیده میشود.
• در هنگام ادرار کردن شخص دچار سوزش ادراری و یا درد می شود.
• درد در ناحیه شکم
• بیمار ممکن است بعد از سیستوسکوپی  دچار تب شدید و ماندگار شود که لازم است با متخصص در میان گذاشته شود.

برای اطلاعات بیشتر در مورد درد در هنگام ادرار کردن تماشای کلیپ کوتاه زیر پیشنهاد میشود:

 

آیا درد سیستوسکوپی آزار دهنده است؟

همان طور که اشاره شد، درد سیستوسکوپی  پس از جراحی تا حدی طبیعی به نظر می رسد. معمولا متخصص از شما میخواهد که در ساعات اولیه بعد از جراحی، بیش از حالت عادی به نوشیدن آب اقدام کنید که دفعات ادرار کردن شما بیشتر شده و از این طریق درد ناحیه مجرای ادراری شما کاسته شود. همچنین استفاده از دستمال استریل و مرطوب در ناحیه مجرای ادراری ممکن است تا حد زیادی برای بیمار تسکین کننده باشد. حتما بعد از این فرآیند با پزشک متخصص خود مشورت کنید و راه های کاهش درد سیستوسکوپی  را از وی جویا شوید و توصیه های او را به صورت جدی دنبال کنید که از عوارض و مشکلات ناشی از آن در امان باشید.

اعلام نتایج سیستوسکوپی چقدر زمان می برد؟

معمولا نتایج حاصله در همان جلسه توسط متخصص به بیمار اعلام و بر اساس آن فرآیند درمانی آغاز می شود. در پاره ای از موارد که پزشک تشخیص می دهد نیاز به نمونه گیری و تست بیوپسی نیز وجود دارد، لازم است که فرآیند بررسی های آزمایشگاهی نیز روی نمونه گرفته شده انجام شود و پس از آن نظر قطعی متخصص در این باره با بیمار مطرح می شود.

چه پارامترهایی بر روی قیمت سیستوسکوپی  تاثیرگذار است؟

همانند سایر فرآیندهای پزشکی، برای هزینه سیستوسکوپی  نیز نمیتوان از یک عدد ثابت نام برد و شرایط مختلفی نظیر وضعیت کلی بیمار، میزان تخصصص پزشک، شرایط و تجهیزات و امکانات مرکز سیستوسکوپی  می تواند این هزینه را دست خوش تغییر کند. نکته قابل ذکر آن است که برای انجام سیستوسکوپی  قبل از هرکاری لازم است که مرکزی مجهز و یک متخصص کاربلد را پیدا کنید و هزینه موردی است که باید در اولویت های بعدی بررسی قرار بگیرد تا بدین صورت از عوارض احتمالی بعد از عمل در امان باشید به سرعت بتوانید روال عادی زندگی خود را در پیش بگیرید.