در این نوشته می خوانید:
یکی از مشکلات شایع در آقایان، بیماری پروستات نام دارد که بسیاری از افراد با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. در واقع، پروستات غده‌ای است که مابین مثانه و آلت تناسلی قرار گرفته و اندازه آن را تقریبا بزرگ و به اندازه گردو می‌دانند که روبه‌روی رکتوم یا راست روده قرار دارد. محل قرارگیری پروستات به‌گونه‌ای بوده که مجرای ادرار از بین آن عبور می‌کند و همچنین به‌گونه‌ای است که ادرار را از مثانه به آلت تناسلی هدایت می‌نماید. پروستات مشکلات بسیاری را برای فرد ایجاد می‌کند و ممکن است گاهی خطرات بسیاری را به همراه داشته باشد. در نتیجه می‌بایست نسبت به علائم خطرناک پروستات و نشانه‌های آن آگاه بود و در زمان مناسبی نسبت به برطرف ساختن آن‌ها اقدام کرد.
علائم پروستات چیست؟
علائم پروستات چیست؟
باید توجه داشته باشید که برخی از علائم پروستات سطحی هستند و برخی دیگر بسیار خطرناک و مشکل‌ساز خواهند بود. علائم و مشکلات پروستات متفاوت بوده و می‌تواند برای هر فرد برخی از آن‌ها بروز یابند. از جمله این علائم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- التهاب در پروستات: اگر عفونت وجود داشته باشد می‌توان شاهد ایجاد التهاب بود. اگر چنین مشکلی به وجود آمد می‌توان از آنتی بیوتیک استفاده کرد و آن را درمان نمود.
- بزرگ شدن پروستات: افزایش اندازه در این عضو به بیماری هایپرتروفی معروف است. همه افراد بالای 50 سال معمولا با این مشکل مواجه می‌شوند. در این شرایط می‌توان گفت شرایط برای ادرار سخت شده و با بالا رفتن سن، می‌توان شاهد این مشکل بود. برای درمان این مشکل و بهبود بیماری هایپرتروفی می بایست از جراحی یا دارو کمک گرفت.
- سرطان پروستات: بعد از سرطان پوست، شایع‌ترین نوع سرطان، سرطان پروستات نام دارد؛ اما باید توجه داشته باشید که مرگ به‌دلیل سرطان پروستات اندک بوده و در حدود 1 در 40 است. برای بهبود این مشکل می‌بایست از جراحی، شیمی درمانی، درمان با هورمون یا رادیوتراپی استفاده کرد.
تست پروستات
تست پروستات
یکی از راه‌های مناسب جهت بررسی مشکلات پروستات و آگاهی از بیماری مربوط به آن، انجام تست پروستات است. تست پروستات انواع مختلفی دارد که باید با توجه به علائم موجود یکی از آن‌ها را در پیش گرفت.
- آزمایش دیجیتال رکتال: DRE آزمایشی است که به رکتوم وارد می‌شود و پروستات را لمس می‌کند. در این آزمایش می‌توان بزرگ شدن پروستات، سرطان پروستات، وجود توده یا برآمدگی، التهاب در پروستات و… را تشخیص داد.
- آنتی ژن اختصاصی پروستات یا PSA: پروستات می‌تواند پروتئینی با نام PSA را تولید کند. در این راستا تنها با آزمایش خون می‌توان میزان تولید این ویتامین را تشخیص داد. اگر این ویتامین به مقدار زیادی تولید شده باشد، خطر ابتلا به سرطان پروستات افزایش می‌یابد؛ اما ممکن است بزرگ شدن پروستات نیز باعث تولید این ویتامین شود. در این راستا باید به متخصص اورولوژی مراجعه کرد تا بتواند بهترین تشخیص را انجام دهد.
- اولتراسوند پروستات یا اولتراسوند ترنس‌رکتال: در این تست می‌بایست از پروب اولترلسوند استفاده کرد و آن را در نزدیکی پروستات قرار داد. در این راستا می‌توان از بیوپسی نیز استفاده نمود تا بتوان سرطان پروستات را تشخیس داد.
- بیوپسی پروستات: از طریق رکتوم می‌توان این آزمایش را اجرایی کرد. از یک سوزن استفاده می‌شود تا بتوان یک قسمت از پروستات را خارج کرده و آزمایش‌های لازم صورت بگیرند تا سرطان پروستات تشخیص داده شود.
علائم خطرناک پروستات
علائم خطرناک پروستات
در کنار علائم ساده، می‌توان علائم خطرناک دیگری را نیز برای پروستات مشاهده کرد. سرطان پروستات در ابتدا نشانه و علامتی از خود بروز نمی‌دهد؛ اما اگر بیماری پروستات پیشرفت کند می‌توان شاهد علائم خطرناک زیر بود.
- شرایط برای ادرار کردن مشکل و سخت می‌شود.
- جریان ادرار کاهش پیدا می‌کند.
- در زمان ادرار کردن با وجود خون مواجه می‌شویم.
- در مایع منی نیز خون مشاهده می‌شود.
- در استخوان‌ها درد احساس می‌شود.
- کاهش وزن بروز پیدا می‌کند.
- نعوظ نیز به‌درستی انجام نمی‌شود (اختلال نعوظ).
- درد شدید ناحیه کمر یا لگن
- احساس نیاز مکرر به دفع ادرار به ویژه در شب
این علائم ممکن است نشان‌دهنده سرطان پروستات یا دیگر مشکلات جدی مرتبط با پروستات باشند که نیاز به بررسی‌های دقیق و درمان سریع دارند.
علل ایجاد سرطان پروستات
دلیل ایجاد سرطان پروستات مشخص نیست؛ اما با توجه به این‌که در انواع سرطان می‌توان شاهد تغییر در سلول‌های DNA بود، در این نوع سرطان نیز ممکن است چنین اتفاقی رخ داده باشد. با تغییر در DNA، توده‌ای ایجاد می‌گردد که مشکلات بسیاری به وجود خواهد آمد؛ اما دلایلی که می‌توانند باعث ایجاد سرطان پروستات شوند به شرح زیر هستند.
- بالا رفتن سن: با بالا رفتن سن می‌توان ابتلا به این بیماری را شاهد بود که معمولا بعد از سن 50 سالگی بروز پیدا می‌کند.
- نژاد: تحقیقات نشان داده‌اند که سیاه پوستان بیشتر به سرطان پروستات مبتلا می‌شوند و این بیماری نیز به‌صورت کاملا تهاجمی و پیشرفته به وجود می‌آید.
- وراثت: اگر بستگان درجه یک و خونی مانند برادر، فرزند یا پدر به این بیماری مبتلا باشند، امکان وجود و بروز این بیماری برای شما نیز وجود خواهد داشت.
- چاقی: بالا بودن خطر ابتلا برای افرادی که دچار چاقی مفرط هستند بیشتر است. همچنین در افراد چاق می‌توان شاهد پروستات به‌صورت تهاجمی بود.
پیشگیری از سرطان پروستات
برای جلوگیری از بروز سرطان پروستات، باید به برخی از نکات مراقبتی توجه داشت تا به نتیجه مطلوب دست یافت. این نکات مهم و اساسی به شرح زیر هستند.
- رژیم غذایی: داشتن رژیم غذایی سالم می‌تواند از بروز سرطان پروستات جلوگیری کند. مصرف سبزیجات، میوه، غلات و… باعث می‌شود تا بدنی سالم داشته باشید و در پیشگیری از بروز سرطان پروستات موفق عمل کنید.
- عدم استفاده از مکمل‌های دارویی: برخی از افراد به‌جای رژیم غذایی مناسب از مکمل‌های دارویی استفاده می‌کنند؛ اما باید دانست که تاثیر مثبت مکمل‌های دارویی تایید نشده و نمی‌توان آن‌ها را دلیل قابل قبولی به حساب آورد؛ اما بعد از استفاده از مواد غذایی سالم می‌توان مواد مغذی و ویتامین‌های مختلفی را به بدن رساند که مفید باشند.
- ورزش کردن: در کنار سالم بودن و تندرسی با ورزش کردن، می‌توان شاهد ایجاد تعادل در وزن خود بود. در ابتدا بهتر است که ورزش را به‌صورت سبک شروع کنید و در ادامه به پیشرفت و سخت‌تر شدن آن بیفزایید.
- تعادل در وزن: یکی از دلایل ایجاد سرطان پروستات، چاقی مفرط است. در این راستا باید از چاق شدن دوری نمایید. اگر وزن بدن شما نرمال است، سعی کنید تا وزن خود را ثابت نگه داشته و آن را افزایش یا کاهش ندهید.
- مراجعه به پزشک: اگر برخی از علائم را مشاهده کرده‌اید، هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید تا راهکارهای مختلف را پیش‌روی شما قرار دهد و از بروز سرطان پروستات جلوگیری نماید.
درمان بیماری‌های پروستات بسته به نوع و شدت بیماری متفاوت است. پروستاتیت عفونی ممکن است با مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها درمان شود، در حالی که بزرگی پروستات ممکن است نیاز به جراحی یا داروهای خاص داشته باشد. در موارد سرطان پروستات، گزینه‌های درمانی شامل جراحی، پرتودرمانی و هورمون‌درمانی است. مهم است که در صورت بروز هر گونه علائم مرتبط با پروستات، به پزشک مراجعه کنید تا از تشخیص زودهنگام و درمان مناسب اطمینان حاصل کنید.
راهکارهای درمان بیماری پروستات
بعد از بروز بیماری پروستات باید یکی از راهکارهای زیر را در پیش گرفت تا بهبودی حاصل شود.
- جراحی: یکی از بهترین را‌ه‌ها، جراحی است که می‌تواند نتایج بسیار خوبی را به همراه داشته باشد. اگر سن بیمار بالا نباشد، می‌توان از روش‌های دیگر نیز استفاده کرد؛ اما اگر بهبودی این بیماری ضروری و فوری باشد باید از جراحی کمک گرفت.
- درمان سرپایی: اگر بیمار علائم مختلفی نظیر درد و ناراحتی داشته باشد می‌توان از این روش استفاده کرد. این روش نسبت به جراحی می‌تواند عوارض کمتری را به‌دنیال داشته باشد. یکی از روش‌های پیش‌رو، ترموتراپی با پرتو نام دارد که می‌توان از آن برای بهبودی شرایط کمک گرفت.
- درمانی دارویی: اگر بیماری شما وخیم و شدید نباشد می‌توانید از داروهای مختلفی استفاده نمایید. داروهایی نظیر ترازوسین، پرازوسین، ترازوسین، دوکسازوزین و… می‌توانند مفید باشند.
دلایل مبتلا شدن به پروستات
پیش تر ذکر کردیم که پروستات یکی از اعضای مهم در سیستم تولیدمثل مردان است و نقش مهمی در تولید و ترشح مایع منی دارد. با این حال، مشکلات مربوط به پروستات می‌تواند به مشکلات جدی سلامتی منجر شود. افزایش سن، سبک زندگی ناسالم و عوامل ژنتیکی از جمله دلایلی هستند که مردان ممکن است به بیماری‌های پروستات مبتلا شوند. در این بخش، به بررسی دلایل مبتلا شدن به مشکلات پروستات می‌پردازیم و علائم و خطرات آن را بیان می‌کنیم:
1. افزایش سن
یکی از اصلی‌ترین عوامل خطر برای ابتلا به مشکلات پروستات، افزایش سن است. با افزایش سن، خطر ابتلا به بیماری‌های پروستات به ویژه بزرگی پروستات (هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات) به شدت افزایش می‌یابد. این بیماری که بیشتر در مردان بالای 50 سال دیده می‌شود، به تدریج باعث افزایش حجم پروستات و فشار بر مجرای ادرار می‌شود. این افزایش حجم باعث مشکلات در دفع ادرار می‌شود و ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.
2. عوامل ژنتیکی و وراثت
ژنتیک نقش مهمی در بروز مشکلات پروستات دارد. اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده شما مانند پدر یا برادرتان به بیماری‌های پروستات مبتلا شده باشد، احتمال ابتلا به این بیماری در شما نیز افزایش می‌یابد. مطالعات نشان داده‌اند که برخی از مردان به دلیل عوامل ژنتیکی، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات یا دیگر بیماری‌های مرتبط با این غده قرار دارند.
3. سبک زندگی و رژیم غذایی
رژیم غذایی پرچرب و ناسالم، مصرف بیش از حد الکل و نداشتن فعالیت بدنی مناسب می‌تواند خطر بروز بیماری‌های پروستات را افزایش دهد. مصرف چربی‌های اشباع شده و کاهش مصرف مواد غذایی حاوی فیبر مانند سبزیجات و میوه‌ها به التهاب پروستات و مشکلات دیگر مرتبط با این غده منجر می‌شود. علاوه بر این، چاقی و اضافه وزن نیز یکی از عواملی است که باعث افزایش احتمال ابتلا به پروستات بزرگ می‌شود.
4. عدم تعادل هورمونی
تغییرات هورمونی در طول زمان می‌تواند بر سلامت پروستات تأثیر بگذارد. کاهش سطح تستوسترون و افزایش سطح استروژن در مردان سالمند می‌تواند باعث بزرگی پروستات شود. این تغییرات هورمونی همچنین می‌توانند عاملی برای بروز سرطان پروستات باشند. پزشکان توصیه می‌کنند که مردان با رسیدن به سن 40 سال به طور منظم وضعیت هورمون‌های خود را بررسی کنند.
5. بیماری‌های عفونی و التهابی
عفونت‌های دستگاه ادراری یا پروستاتیت (التهاب پروستات) یکی دیگر از دلایل شایع مشکلات پروستات است. این بیماری می‌تواند ناشی از عفونت‌های باکتریایی باشد و در برخی موارد منجر به علائمی مانند درد ناحیه لگن، مشکل در دفع ادرار و تب شود. التهاب پروستات ممکن است در مردان جوان‌تر نیز رخ دهد و نیاز به درمان مناسب دارد تا از تبدیل به مشکلات مزمن جلوگیری شود.
چه زمانی پروستات خطرناک می‌شود؟
پروستات ممکن است در مراحل اولیه بزرگی یا التهاب، علائم شدیدی نشان ندهد. اما زمانی که بیماری به مرحله پیشرفته‌تری می‌رسد، علائم خطرناک‌تری ظاهر می‌شوند. پروستاتیت مزمن و سرطان پروستات از جمله مواردی هستند که می‌توانند به مشکلات جدی منجر شوند. در صورتی که علائم بالا برای مدت زمان طولانی باقی بمانند یا تشدید شوند، پروستات ممکن است به وضعیت خطرناکی رسیده باشد و نیاز به درمان فوری دارد.
بیماری‌های پروستات در سالمندان
سالمندان به دلیل افزایش سن و تغییرات هورمونی بیشتر در معرض بیماری‌های پروستات قرار دارند. این بیماری‌ها می‌توانند تأثیرات منفی زیادی بر کیفیت زندگی سالمندان داشته باشند. برخی از رایج‌ترین بیماری‌های پروستات در سالمندان شامل موارد زیر است:
- هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات (بزرگی پروستات): که باعث فشار بر مجرای ادرار می‌شود و مشکلات ادراری ایجاد می‌کند.
- سرطان پروستات: شایع‌ترین نوع سرطان در مردان مسن که ممکن است در مراحل اولیه بدون علائم باشد.
- پروستاتیت مزمن: که معمولاً به علت عفونت‌های مکرر به وجود می‌آید و باعث درد و ناراحتی مداوم می‌شود.
نشانه‌های بیماری پروستات بزرگ
یکی از مشکلات شایع پروستات که در مردان سالمند رخ می‌دهد، بزرگی پروستات یا هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات است. این بیماری به دلیل رشد بیش از حد بافت پروستات و فشار بر مجرای ادراری ایجاد می‌شود. برخی از نشانه‌های بیماری پروستات بزرگ عبارتند از:
- مشکل در شروع دفع ادرار
- احساس نیاز مکرر به ادرار، به ویژه در شب
- کاهش جریان ادرار
- احساس خالی نشدن کامل مثانه پس از ادرار
- درد یا ناراحتی هنگام ادرار
این علائم ممکن است به مرور زمان بدتر شوند و نیاز به درمان پزشکی داشته باشند.
سخن پایانی
پروستات می‌تواند مشکلات بسیاری را برای افراد ایجاد کند. کاهش ادرار، وجود خون در ادرار، وجود خون در مایع منی و… از علائمی هستند که می‌توان در زمان ابتلا به بیماری پروستات با آن‌ها روبه‌رو شد. همچنین برای درمان پروستات راهکارهای مختلفی پیش‌روی شما قرار دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به جراحی، درمان دارویی، درمان سرپایی و… اشاره کرد. توجه داشته باشید که با مشاهده مشکلات و علائم می‌بایست هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه نمایید تا از بروز مشکلات خطرناک جلوگیری شود.
بنابراین مشکلات پروستات می‌توانند تأثیرات جدی بر سلامتی مردان داشته باشند، اما با افزایش آگاهی و مراجعه منظم به پزشک می‌توان از بسیاری از این مشکلات پیشگیری کرد. بزرگی پروستات، سرطان پروستات و التهاب پروستات از جمله بیماری‌های رایج هستند که نیاز به تشخیص و درمان به موقع دارند.