در این نوشته می خوانید:
امروزه یکی از موارد نگران‌کننده در سراسر جهان وجود بیماری‌های مقاربتی هستند. در واقع آن‌ها به‌صورت عفونت‌هایی هستند که از طریق خون، مایع منی یا واژن و سایر مایعات بدن در تماس جنسی از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شوند و هر فردی که رابطه جنسی داشته را تهدید می‌کنند. همچنین این بیماری می‌تواند در دوران شیردهی، از طریق انتقال خون یا سوزن‌های مشترک و در دوران بارداری از مادر به جنین انتقال یابد. بیماری‌های مقاربتی همچنین انواع مختلفی دارند که هرساله جمعیت زیادی را درگیر می‌کنند. با این حال جای نگرانی نیست؛ چراکه با پیشرفت علم، راه درمانی برای این بیماری‌ها وجود دارد؛ اما شرط سلامت رعایت بهداشت و توجه به امور مرتبط به رابطه جنسی است. راه‌های درمان بیماری‌های مقاربتی کدامند؟ این بیماری‌ها چگونه ایجاد می‌شوند؟
بیماری مقاربتی چیست؟
بیماری‌های مقاربتی از طریق رابطه جنسی بین دو فرد انتقال می‌یابند؛ به این صورت که تمامی روابط از جمله واژینال، دهانی و مقعدی باعث سرایت این بیماری‌ها می‌شوند. ناگفته نماند که برخی از بیماری‌ها از طریق ارتباط پوست با پوست نیز به وجود می‌آیند. این روزها شیوع بیماری‌های مقاربتی در جهان در حال افزایش بوده، به همین علت آگاهی از روش‌های جلوگیری از ابتلا به این بیماری‌ها در بین افراد بسیار رایج بوده است.
انواع بیماری‌های مقاربتی شامل بیماری التهابی لگن، بیماری سیفلیس دیررس، سوم یا ثالثیه، بیماری سرطان، بیماری زگیل ناحیه تناسلی، بیماری ایدز، هپاتیت A و هپاتیت B، کلامیدیا، شپش عانه، تریکومونیازیس، مولوسکوم، گال، سوزاک و… می‌شوند.
تبخال تناسلی
عامل اصلی ایجاد تبخال تناسلی را ویروس هرپس سیمپلکس می‌دانند. تبخال تناسلی معمولا دو نوع داشته که نوع اول دهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد و در صورت داشتن رابطه دهانی، از طریق زخم و بزاق دهان و… منتقل می‌شود. نوع دوم در ناحیه تناسی (واژن) و مقعد نمایان می‌گردد و از طریق رابطه واژینال و مقعدی سرایت پیدا می‌کند. ناگفته نماند که این بیماری از طریق توالت، ظروف، صابون، استخر شنا، ملحفه و… منتقل نخواهد شد. لازم به ذکر است که تبخال تناسلی برای همیشه روی بدن باقی می‌ماند؛ اما معمولا به حالت خاموش بوده و هیچ علائمی از خود بروز نمی‌دهد.
درمان تبخال تناسلی
داروهایی چون آسیکلوویر، Penciclovir، Valaciclovir، Famciclovir و… که به‌صورت خوراکی هستند، طی مراحلی که در مرحله اول برای ۷ الی ۱۰ روز و در موارد بعدی ۵ روز باید مورد استفاده قرار گیرند، سبب بهبود تبخال تناسلی شده و به این روند درمانی سرعت می‌بخشند؛ اما درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد.
تبخال تناسلی
کلامیدیا
از شایع‌ترین بیماری‌های مقاربتی کلامدیا نام دارد که در میان زنان و مردان بسیار شایع بوده و در بیشتر مواقع بدون علائم است. اگر کلامدیا درمان نشود، منجر به وارد آمدن آسیب به لوله‌های فالوپ، ناباروری و ایجاد عفونت رحم خواهد شد؛ اما این ویروس با مصرف آنتی بیوتیک قابل درمان است با ذکر این نکته که فرد نباید ۷ روز پس از درمان هیچ‌گونه رابطه جنسی داشته باشد.
شپش عانه
نوعی انگل خارجی به نام شپش عانه وجود دارد که یک نوع بیماری مقاربتی شناخته می‌شود و معمولا به موهای ناحیه تناسلی می‌چسبد؛ اما گاهی روی موهای زیر بغل، سبیل، مژه، ریش و… نیز مشاهده می‌گردد. از علائم این بیماری می‌توان به خارش زیاد اشاره کرد. ناگفته نماند که این بیماری نیز در اثر تماس بدنی و رابطه جنسی منتقل شده و از طریق حوله و ملحفه مشترک نیز انتقال می‌یابد.
درمان شپش عانه
برای درمان شپش عانه می‌بایست از لوسیون حاوی پرمترین استفاده کرد، این لوسیون باعث از بین رفتن شپش عانه خواهد شد.
شامپو لیندان: این شامپو قابلیت از بین بردن شپش عانه را دارد؛ اما باید طبق دستور پزشک استفاده شود.
ایورمکتین: یک داروی خوراکی است که باید به‌صورت قرص مورد استفاده قرار گیرد. در مدت ۱۰ روز با مصرف این دارو درمان خواهید شد.
شپش عانه
بیماری سیفلیس دیررس، سوم یا ثالثیه
این بیماری یک نوع عفونت آمیزشی است که بر اثر باکتری ترپونما پالیدوم رخ می‌دهد. هنگامی که به این بیماری مبتلا شوید، در ابتدا شاهد یک‌سری زخم کوچک در دهانه واژن و مقعد خود خواهید بود. اگر عفونت ایجاد شده در مراحل ابتدایی درمان نگردد، بیماری به مرحله‌ای خاموش می‌رسد که بیمار هیچ‌گونه علائمی نخواهد داشت و این بیماری ۱۰ الی ۳۰ سال به طول می‌انجامد. پس از آن، بیماری مقاربتی سیفلیس ثالثیه ظاهر شده و در برخی از اوقات بیمار بینایی و حتی شنوایی خود را از دست می‌دهد.
درمان بیماری سیفلیس
اگر در مراحل اولیه بیماری سفیلیس درمان انجام گیرد، از آسیب‌های جسمی جدی محافظت خواهید شد. برای درمان این بیماری و دفع آن از بدن به‌طور معمول از آنتی بیوتیکی مانند پنی سیلین استفاده می‌کنند؛ اما این نوع دارو نمی‌تواند آسیب‌های قبلی را جبران نماید. در صورتی که به نوروسیفیلیس مبتلا هستید، دوز روزانه داروی پنی سیلین برای شما تجویز می‌شود. در اکثر مواقع این کار نیازمند بستری کوتاه مدت در بیمارستان است؛ اما اگر بر اثر سیفیلیس نهفته دچار آسیب شوید، درمان قطعی برای آن وجود ندارد. به‌گونه‌ای که تنها می‌توان باکتری‌ها را بین برد؛ اما درمان بیشتر برای کاهش درد و ناراحتی بی‌تاثیر خواهد بود.
بیماری زگیل ناحیه تناسلی
زگیل تناسلی از دیگر بیماری‌های مقاربتی به شمار می‌رود که در ناحیه تناسی فرد ایجاد می‌شود. این بیماری در اثر موارد کم‌خطرتر ویروس پاپیلموم انسانی یا HPV (HPV 6 و HPV 11) به وجود می‌آید. زگیل تناسلی یک نوع برجستگی به حساب می‌آید که در ناحیه مقعد یا تناسلی نمایان می‌گردد و از نظر ظاهر همرنگ با پوست بوده یا به رنگ سفید است.
هرساله بیش از 350 هزار نفر به بیماری مقاربتی مبتلا می‌شوند. این بیماری به‌راحتی از طریق تماس پوستی منتقل خواهد شد. اگر رابطه جنسی محافظت نشده دهانی، مقعدی و واژینال داشته باشید این بیماری از تمامی این راه‌ها انتقال می‌یابد. فرد مبتلا به ویروس HPV ممکن است علائمی از خود نشان ندهد؛ اما موجب انتقال این ویروس شود. ویروس HPV قابل کنترل بوده؛ اما قابل درمان نیست، زیرا گاهی اوقات این ویروس در بدن فرد باقی می‌ماند.
بیماری زگیل ناحیه تناسلی
درمان HPV
ویروس HPV یک نوع عفونت ویروسی است که به‌طور معمول به‌واسطه سیستم ایمنی بدن درمان می‌شود. هیچ‌گونه راهی برای درمان کامل این ویروس وجود ندارد؛ اما می‌توانید با تزریق واکسن مربوطه، از ابتلا به آن جلوگیری نمایید. همچنین با کمک روش‌هایی چون شیمی درمانی، جراحی، مصرف دارو و… می‌توان علائم آن را از بین برد.
بیماری ایدز
بیماری ایدز بر اثر ابتلا به ویروس HIV به وجود می‌آید. ویروس HIV می‌تواند به سیستم ایمنی بدن آسیب وارد کند و خطر مبتلا شدن به باکتری‌ها و ویروس‌های دیگر و همچنین ابتلا به سرطان‌ها را افزایش دهد. بیماری ایدز لزوما از بیماری‌های مقاربتی محسوب نمی‌شود؛ یکی از راه‌های ابتلا به ویروس HIV رابطه جنسی به شکل محافظت نشده است.
ناگفته نماند که افرادی که به ویروس HIV مبتلا می‌شوند، پیش از ابتلا می‌توانند با انجام یک‌سری مراقبت‌ها یک زندگی سالم داشته باشند؛ اما هنگامی که در زمانی مناسب برای درمان اقدام نکنید، این ویروس به ایدز تبدیل شده و بدن را در برابر عفونت‌ها و بیماری‌ها آسیب‌پذیرتر می‌کند. خستگی، زخم، کاهش وزن، سرطان، اختلالات عصبی و… از علائم ابتلا به ایدز به شمار می‌روند.
بیماری ایدز
درمان ایدز
تا به امروز هیچ‌گونه درمانی برای بیماریHIV کشف نشده است. توجه داشته باشید که اگر به این ویروس مبتلا شوید بدن شما به‌راحتی نمی‌تواند از این عارضه رهایی یابد؛ اما برای کنترل این بیماری، داروهای بسیاری وجود دارند که از بروز عوارض ایدز جلوگیری می‌کنند. به این داروها درمان ضدویروسی (ART) می‌گویند.
هپاتیت A و هپاتیت B
هپاتیت یک نوع بیماری کبدی محسوب می‌شود. هپاتیت A و B از دسته بیماری‌هایی هستند که از طریق رابطه جنسی منتقل خواهند شد؛ به این صورت که یکی از راه‌های انتقال این دو نوع هپاتیت رابطه جنسی محافظت نشده است. همچنین تماس با مایع منی فرد آلوده درصد ابتلا به ویروس هپاتیت را افزایش می‌دهد. هپاتیت از نظر علائم به بیماری آنفولانز شباهت دارد که شامل تب، خستگی، سردرد، حالت تهوع، کم شدن اشتها و وجود درد عضلات و مفاصل می‌شود. همچنین هپاتیت A و B با تزریق واکسن قابل پیشگیری هستند.
مولوسکوم
مولوسکوم یک نوع عفونت ویروسی در پوست افراد است که خوش‌خیم بوده؛ اما می‌تواند بر بزرگسالان و حتی کودکان اثرگذار باشد. این بیماری از طریق ایجاد تماس بین پوست و اتفاقاتی که در طی رابطه جنسی رخ می‌دهند منتقل خواهد شد. از علائم این بیماری می‌توان به فرورفتگی‌ها، برجستگی‌های کوچک و گرد روی پوست اشاره کرد. این نوع برجستگی‌ها به‌طور معمول بدون نیاز به درمان برطرف می‌شوند؛ اما اگر با گذشت مدت زمانی طولانی این برجستگی‌ها برطرف نشد، ممکن است نیاز به استفاده از برخی از روش‌ها همچون قرار دادن یخ و استفاده از داروهای موضعی برای از بین بردن این برجستگی‌ها باشد.
درمان مولوسکوم
برای درمان مولوسکوم دو روش وجود دارند که به شرح زیر هستند:
کرایوتراپی: در روش کرایوتراپی مولوسکوم، به کمک یک اسپری ناحیه‌ای که دچار آسیب شده را فریز می‌کنند.
کورتاژ: پس از بی‌حس کردن ناحیه آسیب دیده یک‌سری ابزار روی ناحیه مورد نظر کشیده می‌شوند تا به‌طور کامل مولوسکوم موجود روی پوست فرد از بین برود.
سوزاک
سوزاک
سوزاک یک نوع عفونت رایج است که به‌واسطه باکتری نایسریا گونوره رخ می‌دهد. باکتری نایسریا گونوره در قسمت‌های مرطوب و گرم بدن همچون دهان، واژن، آلت تناسلی مردان، مقعد و چشم رشد می‌کند. این بیماری بسیار واگیردار بوده و در طول انجام رابطه جنسی بین افراد انتقال می‌یابد. این بیماری می‌تواند به بیماری‌هایی همچون التهاب لگن در بانوان و التهاب اپیدیدیم (لوله‌هایی که اسپرم را ذخیره می‌کنند) در آقایان منتهی گردد. اگر سوزاک درمان نشود، سبب بروز عوارض تهدیدکننده‌ای خواهد شد.
درمان سوزاک
درمان این عفونت باکتریایی به کمک آنتی بیوتیک‌هایی چون آزیترومایسین یا سفتریاکسون انجام می‌گیرد؛ اما برای افرادی که به این دو آنتی بیوتیک حساسیت دارند، جهت جلوگیری از مشکلات احتمالی آنتی بیوتیک جمی فلوکساسین خوراکی (Factive) یا جنتامایسین تزریقی و آزیترومایسین خوراکی تجویز خواهند شد.
سوالات متداول
درمان بیماری‌های مقاربتی چگونه صورت می‌گیرد؟
در صورت ابتلا به بیماری‌های مقاربتی، نیاز است تا برای درمان آن‌ها به دکتر زنان، عفونی، اورولوژیست و… مراجعه کنید تا پس از تشخیص بیماری، دارو درمانی و درمان‌های دیگر برای شما تجویز شوند.
راه‌های جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های مقاربتی چیست؟
پیشگیری از بیماری‌های مقاربتی (بیماری‌های جنسی) بسیار مهم است. در ادامه، راه‌هایی برای پیشگیری از انتقال بیماری‌های مقاربتی بیان شده‌اند:
- استفاده از کاندوم
- تست بیماری‌های جنسی
- رابطه جنسی با فرد مطمئن
- انجام واکسیناسیون
آیا انجام آزمایش رایگان برای بیماری‌های مقاربتی امکان‌پذیر است؟
آیا انجام آزمایش رایگان برای بیماری‌های مقاربتی امکان‌پذیر است؟
بله؛ مراکز انتقال خون یا مرکز مربوط به بیماری ایدز، بیماری‌های مقاربتی را به‌صورت رایگان برای افراد مشکوک و پرخطر مورد بررسی قرار می‌دهند.
سخن پایانی
امروزه بیماری‌های مقاربتی بسیار شایع هستند و انواع مختلفی دارند. گفته می‌شود که بیش از 30 باکتری، ویروس و انگل مختلف شناخته شده‌اند که از طریق رابطه جنسی محافظت نشده به‌صورت واژینال، مقعدی و دهانی انتقال می‌یابند. برخی از این بیماری‌ها نیز می‌توانند در دوران بارداری، زایمان و شیردهی از مادر به کودک منتقل گردند. این بیماری‌ها اکثرا درمان قطعی نداشته و تنها با مصرف یک‌سری داروها می‌توان از پیشرفت آن‌ها جلوگیری کرد. به همین سبب برای جلوگیری از آلودگی به این بیماری‌ها می‌بایست رابطه جنسی محافظت شده‌ای داشته باشید. همچنین برخی از این بیماری‌ها با تجویز دارو توسط پزشک قابل درمان هستند.