در این نوشته می خوانید:
تعریف:
لباس های خواب خیس و یک کودک خجالت زده اغلب یک صحنه ی آشنا در بسیاری از خانه هاست ، اما ناامید نشوید. خیس کردن رختخواب نشانه ای از آموزش بد توالت رفتن نیست. شب ادراری اغلب یک بخش طبیعی از رشد کودک میباشد.
خیس کردن رختخواب به عنوان بی اختیاری در شب و یا شب ادراری شناخته میشود. به طور کلی، شب ادراری قبل از سن7 سالگی جای نگرانی ندارد. در این سن، کودک شما هنوز هم در حال رشد و تکامل است تا کنترل مثانه در شب را بدست آورد. اگر هم چنان خیس کردن رختخواب ادامه یافت کودک خود را درک کنید اندکی صبر کنید و از راه های آموزش مثانه، آلارم (زنگ) رطوبت و یا دارو ممکن است استفاده کنیم.
علائم
آموزش توالت رفتن در بیشتر بچه ها در سن 5 سالگی کامل میشود، اما واقعا هیچ سن مشخصی برای توسعه کنترل کامل مثانه وجود ندارد. بین سنین 5 تا 7 سال خیس کردن رختخواب یک مشکل برای برخی از کودکان باقی میماند . پس ازسن 7 سال تعداد کمی از کودکان همچنان خود را خیس میکنند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در اغلب موارد خیس کردن کودک امری طبیعی است و قسمتی از فرایند رشد و تکامل کودک محسوب میشود.اما گاهی اوقات شب ادراری بدلیل بیماریهای زمینه ای رخ میدهد.
به پزشک کودکتان مراجعه کنید اگر:
- کودک شما پس از سن 7 سالگی هم چنان خود را خیس میکند
- کودک شما پس از چند ماه خشک بودن لباس هایش در شب دوباره دچاره شب ادراری شده است
- شب ادراری همراه است با ادرار دردناک ، تشنگی غیر معمول، ادرار صورتی یا قرمز، مدفوع سفت و یا خروپف شبانه
علل:
شب ادراری علت مشخصی ندارد اما عواملی که در این اختلال ممکن است دخیل باشد:
مثانه کوچک. مثانه کودک شما ممکن است به اندازه کافی برای نگه داشتن ادرار تولید شده در طی شب رشد و تکامل نیافته باشد.
ناتوانی تشخیص پر بودن مثانه. اگر اعصابی که کنترل مثانه را به عهده دارند به کندی تکامل یابند، یک مثانه پر ممکن است کودک را از خواب بیدار نکند( به خصوص اگر کودک شما دارای خواب عمیق هم باشد.)
عدم کافی بودن هورمون. در دوران کودکی، بعضی از بچه ها به اندازه کافی هورمون ضد ادراری (ADH) تولید نمی کنند تا این هورمون باعث کاهش تولید ادرار در طی شب گردد.
استرس. حوادث استرس زا مانند تبدیل شدن به یک برادر یا خواهر بزرگ تر، یا شروع رفتن به مدرسه ، و یا خوابیدن دور از خانه ممکن است آغازی برای شب ادراری باشد.
عفونت مجاری ادراری. عفونت مجاری ادراری میتواند کنترل ادرار را دشوار کند. علائم و نشانه ها ممکن است شامل خیس کردن رختخواب، ، تکرر ادرار، ادرار قرمز یا صورتی شدن ادرار و درد در هنگام ادرار کردن.
قطع تنفس در هنگام خواب (آپنه خواب). گاهی اوقات خیس کردن رختخواب نشانه ای از آپنه انسدادی خواب است، وضعیتی که در آن تنفس کودک در طول خواب قطع شده است و اغلب ناشی از بزرگ شدن و یا التهاب لوزه است. سایر علائم و نشانه ها ممکن است شامل :خروپف، عفونت های مکرر سینوس و گوش، گلو درد، خواب آلودگی در طول روز باشد.
دیابت. برای یک کودک که معمولا شب ها خشک است ، خیس کردن رختخواب ممکن است اولین نشانه از دیابت باشد. سایر علائم و نشانه ها ممکن است شامل دفع مقدار زیاد ادرار ، افزایش تشنگی، خستگی و کاهش وزن با وجود اشتهای خوب.
یبوست مزمن. همان عضلاتی که برای کنترل ادرار به کار میرود برای کنتر مدفئع هم استفاده میشود. هنگامی که کودک دچار یبوست طولانی مدت باشد، این عضلات می تواند ناکارآمدشوند و به شب ادراری کمک کنند.
یک مشکل ساختاری در دستگاه ادراری یا سیستم عصبی. به ندرت، خیس کردن رختخواب به یک نقص در سیستم عصبی کودک یا سیستم ادراری ارتباط دارد.
عوامل خطر
عوامل متعددی با افزایش ابتلا به خیس کردن رختخواب میشوند از جمله:
جنسیت مذکر. خیس کردن رختخواب می تواند هر کسی را تحت تاثیر قرار دهد ، اما شیوع آن در پسران 2 برابر دختران است.
سابقه خانوادگی. اگر یک یا هر دو والد در کودکی خودشان دچار شب ادراری بوده باشند احتمال اینکه فرزندشان دچار شب ادراری شود زیاد است.
نقص کم توجهی- بیش فعالی (ADHD). خیس کردن رختخواب در کودکانی که ADHD دارند شایع تر است.
عوارض
اگر چه خیس کردن رختخواب بدون علت فیزیکی امری خسته کننده است، اما هیچ خطری متوجه کودک نخواهد بود. با این حال، خیس کردن رختخواب می تواند برخی از مسائل را برای کودک ایجاد کند ، از جمله:
- احساس گناه و خجالت، که می تواند به عزت نفس پایین منجر شود.
- از دست دادن فرصت ها برای فعالیت های اجتماعی، مانند رفتن به اردوگاه
- بثورات (راش) در ناحیه ی دستگاه تناسلی کودک به خصوص اگر کودک در لباس زیر خیس بخوابد.
آماده شدن برای ملاقات پزشک
شما امکان دارد برای پیگیری مشکل کودکتان به پزشک کوکان یا متخصص کلیه و مجاری ادراری (اورولوژیست) مراجعه کنید.
در اینجا اطلاعاتی به شما ارائه خواهد شد که شما را در این امر کمک خواهد کرد.
سوالاتی که میتوانید از پزشک بپرسید:
- چه چیزی باعث میشود فرزند من خودش را خیس کند؟
- چه درمان هایی در دسترس هستند، و شما توصیه می کنید؟
- آیا درمان ها عوارض جانبی دارند؟
- آیا فرزند من باید محدودیتی در نوشیدن مایعات داشته باشد؟
اگر به غیر از این سوالات ،موارد دیگری به ذهنتان رسید حتما از پزشک بپرسید.
چه انتظاراتی از پزشک باید داشته باشید؟
پزشک ممکن است تعدادی سوال از شما بپرسد،این سوالات ممکن است موارد زیر باشد:
- آیا سابقه ی خانوادگی خیس کردن وجود دارد؟
- آیا فرزند شما همیشه خود را خیس میکند و یا به تازگی شروع شده است؟
- آیا دوره های زمانی وجود دارد که فرزند شما را خود را خیس نکند؟
- آیا فرزند شما در طول روز خشک است ؟
- آیا کودک شما اختلالات مدفوعی دارد؟
- آیا کودک شما شکایتی از درد یا سایر علایم هنگام دفع ادرار دارد؟
- آیا کودک شما در زندگی با تغییرات جدیدی مواجه است و یا تنش هایی در زندگی دارد؟
آزمایشات و تشخیص
در ابتدا کودک شما به یک معاینه ی فیزیکی نیاز دارد،بنا به شرایط پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:
آزمایش ادرار برای بررسی علائم عفونت یا دیابت
آزمایشات تصویربرداری از کلیه یا مثانه ( اگر پزشک مشکوک به یک مشکل ساختاری دستگاه ادراری شود ممکن پزشک آزمایشات تصویربرداری درخواست کند)
درمان
اگر زمینه ی خانوادگی شب ادراری در پدر و مادر وجود داشته باشد کودک معمولا در همان سنی که والدین کنترل مثانه را داشته اند توانایی نگه داری ادرار را بدست خواهد آورد.
اگر کودک آپنه خواب(قطع تنفس) و یایبوست دارد در ابتدا به درمان این موارد بپردازید.
آلارم رطوبت. یک پدی است که دارای زنگ است و به رطوبت حساس می باشد. این وسیله بسیار مفید است و در داروخانه ها به فروش می رسد.
دارو درمانی.شامل داروی دسموپرسین استات است که مثل هورمون ضد ادرای عمل کرده و تولید ادرار را کاهش میدهد.نکته ای که باید به خاط داشته باشید بدلیل اختلالات الکترولیتی پس از مصرف این دارو کودکان مجاز به استفاده 8 اونس مایعات (معادل 237 سی سی) میباشند.اگر در حین مصرف دارو کودک شما دچار سر درد ،تهوع و استفراغ شد مصرف دارو را قطع کنید.
با توجه به توصیه ی سازمان غذا و داروی آمریکا استفاده ی اسپری دسموپرسین استات به صورت طولانی مدت توصیه نمیشود.
آرام کردن مثانه. اگر فرزند شما مثانه دارای مثانه ی کوچک میباشد، یک داروی آنتی کولینرژیک مانند اکسی بوتینین (Ditropan XL) ممکن است به کاهش انقباضات مثانه کمک کند و ظرفیت مثانه را افزایش دهد. این دارو معمولا در ترکیب با داروهای دیگر استفاده می شود و به طور کلی تنها زمانی توصیه می شود که درمان های دیگر شکست خورده باشند.
گاهی اوقات درمان های ترکیبی مؤثرتر است ولی هیچ تضمینی وجود نداردکه با مصرف دارو کودک شما خوب شود.گاهی بعد از قطع دارو خیس کردن شبانه ی کودک بازخواهد گشت.
تغییر سبک زندگی
محدود کردن میزان مایعات در هنگام شب.این امری بسیار ساده است که کودک در طول روز و قبل از غروب مایعات مورد نیاز خود را مصرف کند و شب هنگام مایعات ننوشد.البته اگر کودک شما شب ها در فعالیت ورزشی شرکت میکند و یا بازی میکند نوشیدین مایعات در شب را محدود نکنید.
محدودیت در مصرف نوشیدنی های کافئین دار.نوشیدنی های کافئین دار باعث تحریک مثانه میگردند و بهتر است مصرف آنها خصوصا در شب هنگام محدود گردد.
تشویق کودک به ادرار کردن 2 مرتبه قبل از خواب. کودک خود را تشویق کنید قبل از خواب 2 مرتبه (یکی قبل از رفتن به رخت خواب و دیگری درست موقع خواب )به دستشویی برود.همچنین دسترسی کودک به توالت را با چراغ کم نوری که مسیر را برایش روشن کند هموار کنید.
تشویق به دستشویی رفتن منظم.کودک خود را تشویق کنید هر 2 ساعت یکبار به دستشویی برود ( یا به گونه ای برود که احساس اضطرار برای ادرار کردن نداشته باشد.)
درمان یبوست. اگر کودک شما دچار مدفوع سفت و یبوست میباشد ابتدا به درمان آن بپردازید.
جلوگیری از بثورات (راش) تناسلی. جهت جلوگیری از بثورات ناحیه ی تناسلی لباس کودک خود را عوض کنید و صبح ها ناحیه ی تناسلی را بشویید و در صورت عدم بهبودی از پمادهای مناسب استفاده کنید(جهت دریافت پمادهای موردنیاز به پزشک کودکتان مراجعه کنید.)
منبع: www.mayoclinic.org